versie: 04-06-2018 - redacteur: Bart FM Droog
Biografie | Dichtbundels |Bloemlezingen | Google | Bronnen

---

Jan Hanlo Geboren te: Bandoeng (Java), 29-05-1912 Gestorven te: Maastricht, 16-06-1969 Volledige naam: Johannes Bernardus Maria Rafaël Hanlo Naamsvarianten: J. Hanlo; J.B.M.R. Hanlo Pseudoniemen: - Jan Hanlo, fotograaf onbekend. Bron: Lectuur Repertorium, 1969.

Zoon van Bernardus Maria Josephus Hanlo, rechter in Nederlands Indië ,en Anna Lucretia Gerarda Maria (Mia) Crobach, (?-1958).[MK]

Dichter en prozaïst.

Kort na Hanlo's geboorte scheidden zijn ouders en verhuisde zijn moeder met hem naar Nederland. Ze vestigde zich na de scheiding eerst in Deurne en daarna, in 1926, in het Limburgse Valkenburg. Jan Hanlo volgde de HBS te Heerlen en behaalde in 1931 het HBS-b diploma.

In Utrecht studeerde hij enige tijd jounalistiek. Hij keerde terug naar Valkenburg en was vooral met jazz, film en schilderen bezig. Na enige tijd studeerde hij Engels. In 1936 behaalde hij de M.O.-akte Engels. Hij gaf Engelse les op een aantal Limburgse scholen en ging in 1942 psychologie te Amsterdam studeren.

Omdat hij weigerde de loyaliteitsverklaring voor studenten te ondertekenen, moest hij zijn studie staken. Hijj deed geen moeite zich aan de verplichte tewerkstelling in Duitsland te onttrekken. Hij werkte in een fabriek bij Berlijn, tot hij vier maanden later vanwege maagproblemen naar Amsterdam mocht terugkeren. [MK] In 1943 vond hij daar werk als leraar Engels.

In de herfst van 1944 begon Hanlo te dichten, toen hij, verliefd, met griep te bed lag [MK]. Of hij in het publiceren gestimuleerd werd door de Limburgse dichter Paul Haimon (1913-1996), zoals de laatste claimde, is onduidelijk.

naar boven

In de eerste helft van 1945 werd hij leraar Engelse handelscorrespondentie aan het Instituut Schoevers in Amsterdam. In zijn vrije tijd was hij een actief bezoeker van het nachtleven. In 1947 debuteerde hij met verzen in het tijdschrift Zuidenwind. In datzelfde jaar had hij een psychose, waarvoor hij behandeld werd in psychiatrische inrichtingen.

Het Vrije Volk, 23-02-1952: '"Laat de Staat zich er van onthouden, steun te verlenen aan dit infantiele gebazel", riep hij uit. De afgevaardigde maakte zich dermate boos over het gedicht, dat hij op een gegeven moment al zijn liberale principes vergat en de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, prof. Rutten, toebeet, "dat de regering meer leiding moet geven aan de kunst." (In een onlangs door de WD uitgebracht rapport over de cultuurpolitiek wordt juist het tegenovergestelde bepleit).'

naar boven

Vanwege de ziekte van zijn moeder verhuisde hij in 1958 van Amsterdam naar Valkenburg. Daar nam hij zijn intrek in het portiershuisje van de Volkshogeschool Geerlingshof.

Hij correspondeerde in dichtvorm met Pierre Kemp (te lezen in zijn boek In een gewoon rijtuig (1966)).

Hanlo voelde zich aangetrokken tot jonge jongens, waardoor hij enkele keren in aanraking kwam met justitie. In 1962 zat hij een maand in de Haarlemse Huis van Bewaring wegens het betasten van een minderjarige. In 1968 werd hij wegens contacten met jongens voor enkele maanden uit het gebied ten zuiden van Roermond verbannen.

Begin 1969 werd Hanlo in Marrakech (Marokko), verliefd op de twaalfjarige jongen Mohamed. Hij nam hem, met toestemming van de overheden, voor een tijdelijk verblijf mee naar Nederland. Het duurde niet lang voor de jongen door de vreemdelingenpolitie gerepatrieerd werd. [MK]

Enkele weken later, op b14 juni 1969, botste Hanlo met zijn Vincent 1000 cc motorfiets op een landbouwtrekker, op de Rasberg bij Berg-en-Terblijt. Twee dagen later overleed hij in het ziekenhuis van Maastricht. Niet aan de gevolgen van het ongeluk, maar aan longembolie.

Hij werd op 11 juni 1969 begraven op begraafplaats Broekhem-Valkenburg, graf 2-17, aan de Bosstraat in Valkenburg.


Hanlo was medewerker aan o.a. Criterium, Libertinage, Blurb, Braak en Podium.

Naar Jan Hanlo is de Jan Hanlo Essayprijs vernoemd.
http://janhanloessayprijs.nl/

naar boven

Over Jan Hanlo

W.K. Coumans, J.W. Overeem, Ser. L.J. Prop, H. van de Waarsenburg. Jan Hanlo. Achterwaartse blik op een uniek solist. Nijgh & Van Ditmar, 's-Gravenhage / Rotterdam, 1971. 120p. Nieuwe Nijgh boeken nr. 39. Eerder verschenen als themanummer van: Kentering; jrg. 11, nr. 6, nov./dec. 1970, jan. 1971.

Jan M.G. Schurgers. Jan Hanlo. Het Land van Valkenbuirg, Valkenburg, 1971. 57p.

R.L.K. Fokkema. Het komplot der Vijftigers. Een literair-historische docu-mentaire. De Bezige Bij, Amsterdam 1979. 245p.
Integraal online op DBNL: http://www.dbnl.org/tekst/fokk008komp01_01/index.php

Hans Düting. Archief de Vijftigers. I. Hans Andreus, Remco Campert, Hugo Claus, Jan G. Elburg, Jan Hanlo. De Prom, Baarn, 1983. 184 p.

[Ser J.L. Prop ... et al.]. Jan Hanlo. [Redactie Johan Diepstraten et al.]. BZZTôH, Den Haag, 1984. 120p. Bzzlletin. Jaargang 12, nr. 116.

Jan Hanlo. Brieven Deel I. 1931-1962 Deel II. 1963-1969. [Redactie Ser J.L. Prop ... et al.]. Van Oorschot, Amsterdam, 1989. 753p, 669p. Dundruk 2de druk 1989.

Jan Hanlo, en die man ben ik zelf. Regie Barbara Hanlo. Scenario Barbara Hanlo en Mark Fekkes. Kalahari Film / Purple Earth productions (PEP), 1991. 45 minuten. Gedramatiseerde documentaire. Barbara Hanlo is achternicht van Jan Hanlo.

Hans Renders. Zo meen ik dat ook jij bent. Biografie van Jan Hanlo. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1998. 677p, [24] p. pl. Open Domein nr. 34. Ook verschenen als proefschrift Katholieke Universiteit Brabant, Tilburg, 1998. 2de herziene druk bij De Bezige Bij, Amsterdam, 2007. 671p, [24] p. pl. [omslag links].

Piet Calis.  De vrienden van weleer. Schrijvers en tijdschriften tussen 1945 en 1948. Meulenhoff, Amsterdam 1999.  Online op:
http://www.dbnl.org/tekst/cali002vrie01_01/index.php

Wiel Kusters. En de grote rodekolen en de rode kroten rooien. Jan Hanlo's moedertaal. [Redactie Ben van Melick]. Huis Clos / LCL, Rimburg / Roermond, 2012. 62p. Huis Clos nr. 45. Uitgave t.g.v. de 100ste geboortedag van Jan Hanlo. Oplage van 300 ex.

naar boven

---

Dichtbundels:
[alleen werken van 6 of meer pagina's zijn opgenomen]

The Varnished = Het geverniste U.M. Holland. Amsterdam, 1952. 36p. De Windroos nr. 19. Afbeelding: Antiquariaat Fokas Holthuis

Maar en toch. De Beuk, Amsterdam, [1957]. [8]p. Vriendenkring van De Beuk. 5e serie A, deel 5. KB: Stilistiek.

Niet ongelijk. De Beuk, Amsterdam, 1957. 30p. Zuid-nederlandse cahiers nr. 3.

Verzamelde gedichten Van Oorschot, Amsterdam, 1958. 95, [5]p. 2de vermeerdere druk 1970, 127p.; [3de] druk 1974; 6de druk 1989; 7de druk 1994; 9de druk 2006; 10de druk 2018, 127p. Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam 1959 à fl. 1250,- Afbeelding: 9de druk 2006.

En die man ben ik zelf. Gekozen en ingeleid door Kees Fens. Querido, Amsterdam, 1973. VII, 30p. Bloemlezing uit zijn werk.

Acht gedichten, in het Engels. Houtpers, Haarlem, 1986. 13p. Oplage van 175 genummerde ex.

Drie gedichten van Jan Hanlo. In Hebreeuwse vertaling van Saul van Messel. Jaap Meijer, Heemstede, 1987. 12p. Oplage van ongeveer 100 ex. Nederlandse tekst met Hebreeuwse vertaling.

Stadsversiering en Vondelpark. Ser Prop, Terhorst, 1990. [12]p. Poorthuisje Geerlingshof nr 2. Oplage van 75 genummerde ex.

Vier gedichten. Ser Prop, Terhorst, 1992. [12]p. Uitg. t.g.v. 80-ste verjaardag van de auteur. Oplage van 80 genummerde ex.

Tjielp tjielp Gekozen en ingeleid door Guus Middag G.A. van Oorschot, Amsterdam, 2009. 71p. Bloemlezing uit zijn werk.

naar boven

---

Audio

Jan Hanlo, 1912-1969. [s.n.], Amsterdam, 1969. Barbarber [nr] 75. Grammofoonplaat, 33 1/3 toeren.

T. van Deel. Stemmen van Schrijvers. 2. Hans Andreus, Remco Campert, Hugo Claus, Jan G. Elburg, Han Hanlo, Gerrit Kouwenaar, Lucebert, Paul Rodenko lezen hun gedichten. Querido, Amsterdam, [1990]. Geluidscassette in houder, duur circa 80 minuten. De gedichten op deze cassette waren ook verkrijgbar als Bulkboek.

Tom America & Jan Hanlo Tjielp tjielp. Met een inleiding van Ed Schilders. De Harmonie, Amsterdam, 2009. Audio-cd met tekstboek, 43p. Gedichten eerder verschenen in: Verzamelde gedichten, en: In een gewoon rijtuig.

naar boven

---

Andere genres (o.a.)

In een gewoon rijtuig. Van Oorschot, Amsterdam, 1966. 279p.; 2de druk 1978. Proza.

Moelmer. Querido, Amsterdam, 1967. 104p.; 2de druk 1974, 127p.; 3de druk 1985. Novelle.

Go to the mosk. Brieven uit Marokko. Van Oorschot, Amsterdam, 1971; 2de druk 1975, 92p.

Zonder geluk valt niemand van het dak. [Nawoord van Adriaan Morriën]. Van Oorschot, Amsterdam, 1972. 125p.; 2de druk 1973; 3de druk 1981; 4de druk 1989.

Mijn benul. [Verantwoording K. Schippers], Van Oorschot, Amsterdam, [1974]. 373p. Herdruk [1977]. Bevat: 1. Gesprek met Jan Hanlo in mei 1954, door Adriaan Morriën. 2. Moelmer. 3. Mijn benul. 4. Teksten.

Verzameld proza Van Oorschot, Amsterdam, 2012. 696p. Titel op stofomslag: Een erwt zo groot als een voetbal is geen erwt. Bevat: Zonder geluk valt niemand van het dak (1972) ; In een gewoon rijtuig (1966); Moelmer (1967); Mijn benul (1974); Go to the mosk (1971).

naar boven

---

Bloemlezingen:

Poëzie van Jan Hanlo is in deze bloemlezingen aangetroffen:

Atonaal. Stols, 's-Gravenhage, 1951.
De speelse muze. VBBB, [Amsterdam], 1952.
Spiegel van de Nederlandse poëzie. Dl. 3: 1940-1955. Meulenhoff, Amsterdam, 1954.
Nieuwe griffels schone leien. Daamen N.V./De Sikkel, Den Haag/Antwerpen, 1954.
Windrozen per bos. Holland, Amsterdam, 1955.
Atonaal. Stols, 's-Gravenhage, 1956 (3e, herziene druk).
Losse planken van het tienjarig Podium. Bert Bakker / Daamen, Den Haag, 1956.
De Muze en het meisje. VBBB, [Amsterdam], 1957.
Zo sprak mijn lief mij toe. Het Spectrum, Utrecht/Antwerpen, [1957].
Spiegel van de Nederlandse poëzie door alle eeuwen. Dl. 3: 1940-1957. Meulenhoff, Amsterdam, 1957 (herziene 2e herziene druk).
Nederlandse poëzie van de 20ste eeuw. Het Spectrum, Utrecht / Antwerpen, 1958.
Stroomgebied. Holland, Amsterdam, 1958 (3de herziene druk).
1 pk. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1958.
Beeldende poëzie. Amsterdam. Stafleu, Leiden, [1959].
Beeldende poëzie. Het kind. Stafleu, Leiden, [1959].
Voor wie dit leest. Querido, Amsterdam, 1959.
Dichters Omnibus, Zesde Bloemlezing. ESSO Nederland-Stols, 's-Gravenhage, 1960 [=1959].
School der voordrachtskunst. J.B. Wolters, Groningen, 1959.

naar boven

Dichters van deze tijd. Van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1960 (20ste druk).
Literair Akkoord III. Bruna, Utrecht, 1960.
Nieuwe griffels schone leien. Bert Bakker /Daamen/De Sikkel, Den Haag/Antwerpen, 1960 (5e herziene druk).
Beeldende poëzie. Het dier. Stafleu, Leiden, [1961.
Het gevleugelde hobbelpaard. Het Spectrum, Utrecht-Antwerpen, 1961.
Dichters Omnibus. Achtste bloemlezing. ESSO Nederland, 's-Gravenhage, 1962 [=1961].
De dichter en de muze. VBBB, [Amsterdam], 1964.
Dichters en gedichten. Malmberg, 's-Hertogenbosch, [1964].
Dichters van deze tijd. Van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1964 (21ste herz. druk).
Literair Akkoord 9. Bruna, Utrecht, [1966].
poëzie in carré [als enige met korte verhalen]. De Bezige Bij, Amsterdam, 1966.
Palet. Wolters-Noordhoff, Groningen, 1967 (7de herziene druk).
Spiegel van de Nederlands poëzie 4. De hedendaagse dichters. Meulenhoff, Amsterdam, 1968.
Dichters van deze tijd. Van Kampen en Zoon, 1969 (22ste herz. druk).
Een nieuwe bundel verzen. Meulenhoff, Amsterdam, [1969]. (14de gewijzigde druk).
Nieuwe griffels, schone leien. Bert Bakker/Daamen, Den Haag, 1969 (8ste herz. druk).

naar boven

Het Paard. L.J. Veen, Wageningen, 1971.
Voor wie dit leest. Querido, Amsterdam, 1971.
Het groot jaargetijdenboek. Uitgeverij Orbis en Orion, Beveren, 1971.
Is deze ook goed meneer? Bert Bakker, Amsterdam, 1972.
Voorkeur willekeur. Tjeenk Willink-Noorduijn, Culemborg, 1972.
Goedemorgen, welterusten. Querido, Amsterdam, 1975.
Groot Gezinsverzenboek. Lannoo, Tielt/Amsterdam, 1976.
Dichters van deze tijd. P.N. van Kampen & Zoon / Standaard uitgeverij, Amsterdam / Antwerpen, 1977. 23ste herziene druk.
Nieuw Nederlands Haneboek. Vara, Hilversum, 1977.
Poëzie is een daad van bevestiging. Elsevier, Amsterdam/Brussel, 1978.
De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw. Bert Bakker, Amsterdam, 1979.
De Vogel. Thomas Rap, Baarn, 1979.
Het kind. Thomas Rap, Baarn, 1979.
Naar vrienschap zulk een mateloos verlangen. Bert Bakker, Amsterdam, 1979.
Nieuw declamatorium. Standaard, Antwerpen/Amsterdam, 1979.
Spiegel van de Nederlandse poëzie. [Dl.2:] Dichters van de twintigste eeuw. Meulenhoff, Amsterdam, 1979.
Van Tachtig tot Tachtig. Meulenhoff Educatief, Amsterdam, 1979.

naar boven

Geloven in Gedichten. Boekencentrum, 's-Gravenhage, 1980.
Jazz in poëzie: instant composers gedichten. Elsevier Manteau, Amsterdam/Brussel, 1981.
Poëziebrevier. De Fontein, Baarn, 1981.
Is dit genoeg: een stuk of wat gedichten. Elsevier Manteau, Amsterdam/Antwerpen, 1982.
Ik wou dat ik twee hondjes was. Bert Bakker, Amsterdam, 1983 (6de vermeerderde druk).
Poëzie is een daad van bevestiging. Manteau, Amsterdam, 1984 (2e, herziene druk).
Spiegel van de Nederlandse poëzie. Meulenhoff, Amsterdam, 5e editie, 1984.
200 Sonnetten. Sijthoff, Amsterdam, 1985.
Drinken en dichten. Joost Nijsen, Amsterdam, 1985.
Liefde is het enige, Novella Uitgeverij, Amersfoort, 1985.
Ooitgedicht. CPNB, Amsterdam, 1985.
Gelezen worden ze ontelbare malen. Sijthoff, Amsterdam, 1986.
Klasseboek. Wolters-Noordhoff, Groningen, 1986.
De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw. Bert Bakker, Amsterdam, 1987 (8e herziene druk).

naar boven

Dichters van deze tijd. Poëziecentrum, Gent, 1993.
Spiegel van de moderne Nederlandse poëzie. Meulenhoff/Kritak, Amsterdam / Leuven, 1992. (6e editie)
Groot verzenboek. Lannoo/Anthos, Tielt/Baarn, 5e herziene druk, 1992.
Wilminks keus II. Walvaboek, Laren, 1993.
Ik heb de liefde lief. Prometheus Amsterdam, 1993.
En verder is hier alles prachtig. Kwadraat, Utrecht, 1993.
De mooiste liefdespoëzie. Holland, Haarlem, 1993.
Zo simpel als een bloem. Kwadraat, Utrecht, 1993.
Dichten over dichten. Contact, Amsterdam, Antwerpen, 1994.
Als een verre zee boven ons. Kwadraat, Utrecht, 1994.
De 100 beste gedichten van deze eeuw. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1994.
Dag in, dicht uit. Inmerc, Wormerveer, 1994.
Geen dag zonder liefde. De Bezige Bij/Poëziecentrum, Amsterdam/Gent, 1994.
Ik droeg nog kleine kleren. Kwadraat, Utrecht, 1994.
Kinderen. Prometheus Amsterdam, 1994.
O wereld, jij zingt, speelt en lacht. Kwadraat, Utrecht, 1994.
Domweg gelukkig in de Dapperstraat. Bert Bakker, Amsterdam, 1994 (3de verbeterde druk).
Een zucht als vluchtig eerbetoon. Meulenhoff/Manteau, Amsterdam/Antwerpen, 1995.

naar boven

Met gekleurde billen zou het gelukkiger leven zijn. Averbode, Averbode, 1996.
De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw. Bert Bakker. Amsterdam, 1996 (Tiende herziene druk).
Dat schitterende water. BZZTÔH, 's-Gravenhage, 1996.
Dieren. Prometheus Amsterdam, 1996.
De mooiste liefdespoëzie. Holland, Haarlem, 1997.
Ik wou dat ik twee hondjes was. Ooievaar, Amsterdam (18e druk, 1997).
Lachen mag van God. Bert Bakker, Amsterdam, 1997.
Domweg gelukkig, in de Dapperstraat. Bert Bakker, Amsterdam, 1998 (bl, 18e druk). Groot verzenboek. Lannoo, Tielt, 8e herziene druk, 1998.
Ik heb alleen woorden. Bert Bakker, Amsterdam, 1998.
In Liefde Bloeyende. Bert Bakker, Amsterdam, 1998.
Een zucht en een zoen. Altiora Averbode, Averbode, 1999.
De selectie van de eeuw. De Arbeiderspers, Amsterdam/Antwerpen, 1999.
Wat blijft. Bert Bakker, Amsterdam, 1999.

naar boven

Symbolen & cimbalen. Mozaïek, Zoetermeer, 2000.
Het lichte gedicht. Podium, Amsterdam, 2002.
Komrij's Nederlandse poëzie van de 19de t/m de 21ste eeuw in 2000 en enige gedichten. Bert Bakker, Amsterdam, 2004.
Spiegel van de moderne Nederlandse en Vlaamse dichtkunst. Balans, Amsterdam, 2005.
Het muzikaalste gedicht. Podium, Amsterdam, 2006.
500 gedichten die iedereen gelezen moet hebben. Meulenhoff, [Amsterdam], 2008.
Het verre gedicht. Podium, Amsterdam, 2008.
Zoekt ge het geitje wit of zwart. [Norbert de Vries], Goirle, 2008.

Met dat hoofd gebeurt nog eens wat. Prometheus Amsterdam, 2011.
Hij zag een kameraad in je. Kleine Uil, Groningen, 2011.
Alleen in mijn gedichten kan ik wonen. Prometheus Amsterdam, 2012 [=2011].
De Nederlandstalige poëzie in pocketformaat. Compaan uitgevers, Maassluis, 2012.

naar boven

---

Bronnen

Afkortingen: KBr en KBDH - Koninklijke Bibliotheek Brussel resp. Den Haag; LR - Lectuur Repertorium; PCG en PCNL - Poëziecentrum Gent resp. Nederland; s.n. / s.l. / s.a. - sine nomine / loco / anno = zonder naam [van uitgeverij] / plaatsnaam / jaartal.

DBNL: Jan Hanlo
http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=hanl001
[GJvB] R. Bloem en G.J. van Bork. 'Jan Hanlo, in: Schrijvers en dichters. DBNL, Leiden, 2005.
http://www.dbnl.org/tekst/bork001schr01_01/bork001schr01_01_0431.php
[MK] Marc Kooijmans. 'Hanlo, Johannes Bernardus Maria Raphaël (1912-1969)', in Biografisch Woordenboek van Nederland, 1994 (herzien 2012). http://www.historici.nl/Onderzoek/Projecten/BWN/lemmata/bwn4/hanlo
Advertentie. Limburgs Dagblad, 20-02-1951.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011026752:mpeg21:a0029
Parlementsredactie het Vrije Volk. 'Geen steun aan dat gebazel als "Oote".' Het Vrije Volk, 23-02-1952.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010951360:mpeg21:a0004

Hans Heesen, Harry Jansen en Ed Schilders. Waar ligt Poot? Over de dood en de laatste rustplaats van Nederlandse en Vlaamse schrijvers. De Prom, Baarn, 1997.
Lectuur-Repertorium. Deel 2. A.S.K.B., Vlaamsche Boekcentrale/Nederland's Boekhuis, Antwerpen/Tilburg, 1953.
Lectuur Repertorium 1952-1966. Deel 2. . A.S.K.B./Nederland's Boekhuis, Antwerpen/Tilburg, 1969.
Lectuur Repertorium 1967-1978. Deel 2. . Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum/Katholiek Centrum voor Lectuurinformatie en Bibliotheekvoorziening, Den Haag/Antwerpen, 1981.
Guus Middag. 'Jan Hanlo'. In: Kritisch Literatuur Lexicon. Samson Uitgeverij / Wolters-Noordhoff, Alphen aan den Rijn / Groningen, 1983.

Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan Jan Hanlo bevinden zich in:
British Library, Londen
Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen
Koninklijke Bibliotheek, Brussel
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Letterenhuis Antwerpen
Letterkundig Museum, Den Haag
Poëziecentrum Gent
Poëziecentrum Nederland

naar boven

---

deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:

Camiel Hamans, Adam Mickiewicz University, Dept. Dutch & Afrikaans, Poznań, Polen


Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

© De Nederlandse Poëzie Encyclopedie, 2013-2018