Fons van de Maele - Nederlandse Poëzie Encyclopedie

versie: 10-01-2014 - redacteur: Jurgen Eissink
Biografie | Dichtbundels |Bloemlezingen | Google | Bronnen

Fons van de Maele

Geboren te:
Erembodegem, 22 januari 1874
Overleden te:
Erembodegem, 30 september 1938
Volledige naam:
Jan Alfons van de Maele
Naamsvarianten:
Fonske van de Maele
Pseudoniemen: -

Foto uit Letterkundige Almanak voor
het jaar 1926 ("Standaard Boekhandel",
Brussel, 1926.) Fotograaf onbekend.

Vierde van de acht kinderen van Desideer van de Maele en Berlinde Joanna Arijs. Trouwde op 16 november 1905 met Josephine van Vaerenbergh (1879-1949), met wie hij negen kinderen kreeg. Woonde zijn hele leven in het geboortehuis aan de Holleweg.

Arbeider en dichter: 'werkman-dichter'. Kreeg lager onderwijs aan de jongensschool te Erembodegem. In 1885, drie dagen na zijn eerste communie, werd hij tewerkgesteld als garentwijnder in Aalst. Vanaf zijn acht-tiende was hij werkzaam als jute-, merinos- en satijnwever, arbeider in een breigoederenfabriek, leersnijder en paardenknecht. Dankzij bemiddeling van vrienden, waaronder letterkundige en dichter Jef Crick, kon hij in 1919 aan het werk als inpakker-verzender in de Standaard-boekhandel in Brussel, waar hij tot medio 1933 actief was.

Van de Maele publiceerde zijn eerste gedichten in De Volksstem (Aalst), Klokke Roeland en De Vrije Werker. Een keuze uit die gedichten vormde de eerste bundel Verzekens voor ons volk. De bundel werd ingeleid door Emiel Fleerackers S.J., Van de Maele's leermeester in de verstechniek. Het kreeg spoedig een tweede druk en er volgden vijf 'reeksen' onder dezelfde titel.

Medewerker aan Zonneland en Het Volk. Gaf ook voordrachten en voor-lezingen. Zijn teksten werden door talrijke componisten op muziek gezet. Drie straten, waaronder die van zijn geboortehuis, zijn vernoemd naar de werkman-dichter: in Erembodegem, Elsene en Halle.

"Alfons van de Maele, staande voor zijn huis, aan de straatkant,
ten voeten uit met handen op de rug." (c. 1935)

Van de Maele verwierf de Nijverheidsmedaille 2de klas, de Gouden Palmen
der Kroonorde en de Pauselijke onderscheiding "Pro Ecclesia et Pontifice".
Op zijn begrafenis werden meer dan 900 doodsprentjes uitgedeeld.

Een verzeken uit De Werkman (16 maart 1917):

DE PLICHT

Hoe ware 't op de wereld zoet
En zalig zoo 't bestond
Dat elk in zijnen plicht te doen
Zijn hoogst genoegen vond !

De rijke die een schoon paleis
Bewoont, of een kasteel
Gaf van zijn geld en overvloed
Den arme mild zijn deel.

De werkman werkte dan met vlijt
Bij 't winnen van zijn brood
En zag tot vreugde van zijn hart
Nooit zijn gezin in nood.

Dan werd ter wereld nooit gevloekt,
Gelasterd of gespot,
Eenieder deed zijn handen saam
En knielde voor zijn God.

Maar als ik om mij henenschouw,
'k Vind menigeen in 't rond
Die leeft en door de wereld gaat
Alsof geen plicht bestond !

Over Fons van de Maele en zijn gedichten:

In 1928 schreef Paul van Ostaijen voor Vlaamsche Arbeid (jg. 22 [17],
nr. 5-6, september-december 1927, blz. 372) een korte recensie bij de
vierde bundel Verzekens voor ons volk, waarvan hieronder de gehele tekst:

Deze Verzekens voor ons volk zijn zonder pretentie en dat is reeds dat gewonnen. Bovendien zijn zij vlot geschreven en vlot gerijmd. Of dit poëzie is en de schrijver daarvan een dichter, zoals Th. van Tichelen, de inleider, het hebben wil? Volks-poëzie? och kom, dat bestaat niet. En een poëzie waarvan de voorstelling niet vèr rijkt, is niet door een qualitatieve begrenzing, die dan nog wel slecht gekozen is, te verontschuldigen. En met Verzekens voor ons volk maakt men nog geen populaire poëzie. Ook hierin bestaat fabrikaat, goed fabrikaat zelfs, en anderzijds lyriek. Deze Verzekens nu zijn goede konfektie.

Albe in de inleiding bij Verzekens. Een bloemlezing (1963) over Van de Maele:

"Deze stem bezat de heldere weerklank van een eenvoudige maar persoon-lijke belijdenis, die door de gemeenschap werd begrepen: een stem uit haar midden met de klank van haar noden, in de gevoelstoon van haar vreugde."

Een uitgebreid herdenkingsartikel - met portrettekening, foto's en handschrift - verscheen in De Voorpost van 1 april 1974.

Zie ook:
Jozef de Geest. Fons Van de Maele, 1874-1938, de werkman-dichter. Levensschets en bloemlezing. Strobbe, Izegem, [1973]. 63p. + [3]p. ill. De Geest hield op 16 februari 1974 voor de Vereniging van Katholieke Oostvlaamse Schrijvers een referaat over Van de Maele, n.a.v. zijn honderdste geboortedag.

terug naar boven

Dichtbundels:
[alleen werken van 6 of meer pagina's zijn opgenomen]

Verzekens voor ons volk. [Inleiding door pater Emiel Fleerackers S.J..]
Van Schuylenbergh-Luca, Aalst, [1908]. VI+69p.; 2de druk bij Volksdrukkerij Dirk Martens, Aalst, [1928].

Verzekens voor huis, hart en werk. Van Schuylenbergh-Luca, Aalst, [1910]. 86p.

Verzekens voor ons volk. [Tweede reeks; inleiding door priester-dichter Jan Hammenecker.] Van Schuylenbergh-Luca, Aalst, [1910]. 80p.; 2de [vermeerderde?] druk bij Standaard, Antwerpen, [19??], 103p. (druk: Erasmus, Ledeberg).

Nog verzekens voor ons volk. Met een inleidend woord van Jef Crick. De Standaard, Brussel, 1922. 99p.; met portret.

Verzekens voor ons volk. Vierde bundel. [Inleiding door Th. van Tichelen.]
N.V. Standaard-Boekhandel, Antwerpen/Brussel/Leuven, [1926]. 103p.
Deze bundel werd kort besproken door Paul van Ostayen in Vlaamsche Arbeid, november/ december 1927: http://www.dbnl.org/tekst/osta002verz01_01/osta002verz01_01_0122.php

Verzekens voor ons volk. Vijfde bundel. [Promotor Marcel van Borgerhout] N.V. Standaard-Boekhandel, Antwerpen/Brussel/Leuven, s.a. [1928?]. 128p.

Nieuwe verzekens voor ons volk. Standaard, Antwerpen, 1933. 79p.

Een keur uit de verzekens van Fons van de Maele. [Samenstelling Maelofilos (ps. van Jozef de Geest); inleiding door den Hw. Dom [Modest] van Assche.] Uitgeverij van het Algemeen Christelijk Werkersverbond, Brussel, 1937. VII+123p.; met portretfoto; druk: Het Volk, Gent.

Honderd verzekens voor ons volk. Inleiding door prof. Nabor de Volder. De Beiaard, Zottegem, [1943?]. 133p.; met portret.

Verzekens. Een bloemlezing. Samengesteld door Jef De Geest naar aanleiding van de hulde aan de werkman-dichter gebracht bij de 25e verjaring van zijn overlijden met een ten geleide door Albe pseud. v. Renaat Antoon Joostens. Katholieke Uitgeversmij. "De Arbeiderspers ", Brussel, 1963. 80p.; op omslag: Verzekens van Fons van de Maele werkman-dichter.

Nieuwe verzekens voor ons volk. Het Volk, Gent, [1975]. 65p.; bevat foto's.

terug naar boven

Bloemlezingen:

Poëzie van Fons van de Maele is (nog) niet bloemlezingen aangetroffen.

terug naar boven

Bronnen

Genealogie:
http://users.skynet.be/meertgenealogy/erembod.pdf
Miel Kersten, Nationaal Biografisch Woordenboek: http://www.historici.nl/retroboeken/nbwv/#source=6&page=308&accessor=accessor_index
'Erembodegem herdenkt Van de Maele', Aalsterse Gazet 20-08-2012: http://aalstersegazet.weebly.com/4/post/2012/08/dichter-alfons-van-de-maele-herdacht-in-erembodegem.html
Vlaanderen. Jaargang 23. Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond, Roeselare, 1974:
http://www.dbnl.org/tekst/_vla016197401_01/_vla016197401_01_0014.php
http://www.dbnl.org/tekst/_vla016197401_01/_vla016197401_01_0012.php
Digitaal krantenarchief:
http://aalst.courant.nu/

Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan Fons van de Maele
bevinden zich in:
Koninklijke Bibliotheek, Brussel
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Letterenhuis Antwerpen
Poëziecentrum Gent

terug naar boven

De Nederlandse Poëzie Encyclopedie heeft getracht alle rechthebbenden te achterhalen.
Aan hen die desondanks menen aanspraak te maken op enig recht, wordt verzocht contact
op te nemen met de redactie.

Deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:

Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

Webdesign Revan Barlas