Freek de Jonge - Nederlandse Poëzie Encyclopedie

versie: 15-12-2016 - redacteur: Bart FM Droog
Biografie | Dichtbundels | Bloemlezingen | Google | Bronnen

Freek de Jonge

Geboren te:
Westernieland¹, 30-08-1944
Volledige naam:
Frederik Jan Georg de Jonge
Naamsvarianten:
F.J.G. de Jonge.
Pseudoniemen: -

Site:
www.freekdejonge.nl

Foto: Stef Bilo, 2010.

Zie ook: Groninger dichters

Cabaretier, prozaïst, columnist, liedtekstschrijver, toneelschrijver en dichter.

Freek de Jonge's vader was Nederlands Hervormd predikant, wat met zich meebracht dat het gezin De Jonge vaak verhuisde. Het grootste gedeelte van zijn lagere schooltijd bracht hij door in Workum. Hij voltooide de lagere school in Zaandam. Daar bezocht hij de HBS, waar hij zeven jaar deed over de eerste drie klassen. Hij haalde op het Christelijk Lyceum te Goes zijn HBS-A-diploma.

Geboortehuis Freek de Jonge. Schaapweg, Westernieland. Foto Google Streetview, 2010.

In 1965 vertrekt Freek De Jonge naar Amsterdam. Hij schrijft zich in voor de studie Culturele Antropologie, maar van studeren komt niet veel. De Jonge besteedt zijn energie liever aan optreden. De overstap van Culturele Antropologie naar Nederlands verandert hier niets aan. Wel leert hij ondertussen bij het Amsterdamsch Studenten Corps Jop Pannekoek kennen.

Deze regelt regelmatig optredens voor Freek en brengt hem in contact met Bram Vermeulen. Samen met Johan Gertenbach vormen ze het trio Cabariolet. Veel succes heeft dit gezelschap niet. Voor het laatste optreden van Cabriolet is zelfs zo weinig aandacht dat de voorstelling wordt afgelast.

Gertenbach stopt met optreden en Bram en Freek gaan vanaf dat moment als duo verder. De doorbraak komt tijdens het Cameretten cabaretconcours te Delft. Ze eindigen als vijfde, maar de belangstelling van pers en publiek is gewekt. Als gevolg hiervan kunnen ze steeds vaker optreden en in de zomer van 1969 gaat hun eerste avondvullend programma in première: 'Dutch Music & Comedy Show, Neerlands Hoop in Bange Dagen'.

naar boven

Onder de naam 'Neerlands Hoop in Bange Dagen' geeft het duo het Nederlandse cabaret een nieuwe impuls. Neerlands Hoop wordt het boegbeeld van de linkse beweging in Nederland. Vooral ook omdat ze duidelijk stelling nemen tegen vermeende misstanden in zowel in binnen- als buitenland.

De laatste voorstelling van Neerlands Hoop vindt plaats op 23 december 1979 in de Stadsschouwburg van Haarlem. Daarna kiezen beiden voor solocarrières.

De Jonge maakt daarna solocabaret- en theatervoorstellingen en verzorgt meerdere oudejaarsconferences.

Met Jos Stelling maakte hij de film De Illusionist 91983) en met Casper Verbrugge de film de Komediant (1987). Voor de NOS presenteerde hij de televisieserie 'Denkbeeld', over allerlei onverklaarbare fenomenen.

Zijn vrouw Hella was nauw betrokken bij de theatershows; ze maakte meestal het decor, het lichtontwerp en de kostuums. Samen hebben ze een dochter en een zoon.

Deze biografische schets is hoofdzakelijk gebaseerd op Freek de Jonge's officiële biografie, op www.freekdejonge.nl/biografie

¹ Westernieland. In 1944 behorend tot de gemeente Eenrum; na gemeentelijke herindeling in 1990 behorend tot gemeente De Marne. Deze gaat circa 2018 op in gemeente Hoogeland.

naar boven

Over Freek de Jonge

Neerlands Hoop. 12 jaar Bram & Freek. In zes hoofdstukken en zes interviews. Samengesteld en geschreven door Frits Oppenoorth. In de Knipscheer, Haarlem, 1981. 176p.

G. Koster. Freek de Jonge. Stichting IVIO, Lelystad, 1989. 20p. Biografische schets.

	Frank Verhallen Kijk! Dat is Freek Het oeuvre van Freek de Jonge Met bijdragen van Bart Jungmann ... [et al.; eindredactie Wim de Hair]. De Buitenspelers, Rotterdam, 2011. 640p.

	Just Enschedé Rock & roll cabaret Mijn jaren met Bram Vermeulen en Freek de Jonge Nieuw Amsterdam Uitgevers, [Amsterdam], [2014]. 191 pagina's, [16] p. pl.

naar boven

Dicht- en liedbundels:
[alleen werken van 6 of meer pagina's zijn opgenomen]

Het damestasje. De Harmonie, Amsterdam, [1987]. 164p. Proza en poëzie; 2de druk 1987; 3de druk 1987; 4de druk 1987; 5de druk 1987; 6de druk 1988; 7de druk 1989. Herdruk bij Muntinga, Amsterdam, 1996. 186p.; Rainbow pocketboeken nr. 251.

Iets rijmt op niets
Verzamelde liedjes 1967-1990
Met een nawoord van de auteur. De Harmonie, Amsterdam, 1990. 232p. Gebonden. 2de druk [=paperbackuitvoering] 1990. Uitgebreide herdruk bij Muntinga, Amsterdam, 1997. 331p.; Rainbow pocketboeken nr. 312; vermeerderde herdruk onder de titel Leven na de dood en alle andere liedjes. Met een nawoord van de auteur. Muntinga Pockets, Amsterdam, 2004. 400p. Rainbow pockets nr. 754.

De bal is vierkant. Liedjes. [Foto's Jan Stegeman... et al.]. [Nationale Nederlanden], [s.l.], 2000. 40p. Uitgave aangeboden ter herinnering aan het optreden van Freek de Jonge voor de gasten van Nationale Nederlanden bij Euro 2000.

Wees niet bang
Mijn 101 mooiste liedjes waarvan vierentwintig met bijbehorerende muziek genoteerd door Robert Jan Stips & een tweespraak met Bert van de Kamp
Augustus, Amsterdam [etc.], 2007. 237p.

naar boven

Proza, redevoeringen & citaten

Het kistje. Een nieuwjaarsvertelling. De Harmonie, Amsterdam, 1982. 31p.
Kolofon: "...onderdeel van zijn televisieprogramma 'De openbaring' op 31 december 1982..." Oplage van 300 exemplaren uitg. t.g.v. de jaarwisseling 1982-1983.

De wereldverbeteraar. [Tekeningen Jan Haas]. [Zeeuws Kunstenaarscentrum], [Middelburg], 1985. [26]p. Slib-reeks nr. 33.

De pretentie van Freek de Jonge. De Roje Hel, Muiderberg, 1987. [28]p. Eerder verschenen in: Kaos, nr. 11, zomer 1987. Redevoering.

Zaansch Veem. De Harmonie, Amsterdam, 1987. 165p. Autobiografische roman, ook verschenen als uitgave van de gemeente Zaanstad, 1987. 2de druk 1987; 3de druk 1987; 4de druk 1988; 5de druk 1988; 6de druk 1988; 7de druk 1989; 8ste druk 1989; 9de druk 1990; 10de druk 1991; 11de druk 1994. Herdruk bij Muntinga Pockets, Amsterdam, 2005, 167p. Rainbow pockets nr. 767.

De brillenkoker. De Harmonie, Amsterdam, 1990. 163p.; 2de druk 1990; 3de druk 1991.

Neerlands bloed. De Harmonie, Amsterdam, 1991. 308p.; 2de druk 1992. Herdruk bij Muntinga, Amsterdam, 1994. 303p., Rainbow pocketboeken nr. 173; 3de druk van deze uitgave 1998.

Losse nummers. De Harmonie, Amsterdam, 1992. 206p. Proza en cabaret.

Opa's wijsvinger. De Harmonie. Amsterdam, 1993. 274p. Herdruk bij Muntinga, Amsterdam, 1995. 280p., Rainbow pocketboeken nr. 207.

Zo zou ik nog wel uren kunnen doorgaan. [Samenstelling Gerd de Ley]. Balans, [Amsterdam], 1995. 111p. Citatenverzameling.

De hoekvlag. De Harmonie, Amsterdam, 2000. 175p. Columns, eerder verschenen in Het Parool, 1997-1999.

Door de knieën. Roman. Augustus, Amsterdam [etc.], 2004. 159p. 3de druk 2004.

Komt u volgend jaar maar terug. [Nijmegen University press], [Nijmegen], 2009. 33p. Kellendonklezing 2009. In opdracht van de Radboud Universiteit Nijmegen georganiseerd door de Faculteit der Letteren. Rede.

naar boven

Toneel / cabaret

De komiek. Spel in vier bedrijven. [Fotografie Willem Diepraam... et al]. De Harmonie, Amsterdam, 1980. 79p. 2de druk 1983.
In 2009 verscheen een stripbewerking door Dick Matena bij Augustus, Amsterdam [etc.],119p.

De tragiek. [Fotografie Willem Diepraam... et al]. De Harmonie, Amsterdam, 1980. 167p.

De mars . [Fotografie Marc Mildner]. De Harmonie, Amsterdam, 1982. 139p.; 2de druk [1983]; 3de druk [1985].

De mythe. De openbaring. De Harmonie, Amsterdam, 1983. Keerdruk, 83, 57p.; 2de druk [1984], 3de druk [1985].

Een gebaar voor Amnesty International. Gemaakt in theater Carré te Amsterdam op 16 en 17 mei 1983. [Samengesteld en gepresenteerd ] dooor Wim de Bie, Freek de Jonge en Kees van Kooten. [Foto's Vincent Mentzel ... et al]. De Harmonie / Amnesty International, Amsterdam, 1983. 169p. Omslagtitel: Hank den Drijver rekent af met Een Gebaar voor Amnesty International. Aan de kop van de titelpag.: Er moest gelachen worden. Eindrap. van de Aksie De Bevrijdende Lach.

Een verademing. Foto's Marc Mildner... et al.]. De Harmonie, Amsterdam, 1985. 95p.

Freek de Jonge [tekst] & Willem Breuker Kollektief [muziek]. Stroman & Trawanten. De Harmonie, Amsterdam, 1985. 124p.

De bedevaart. [Fotografie Marc Mildner... et al.]. De Harmonie, Amsterdam, [1986]. 112p.

De rode draad. Een bloemlezing 1969-1995. Samenstelling Peter Dicker. De Harmonie, Amsterdam, 1995. 349p. Cabaret, proza, poëzie.

De toeschouwer. Theaterteksten 1969-2006. Augustus, Amsterdam [etc.], 2006. 588p.; 2de druk 2007.
Deels eerder verschenen in: De rode draad. Een bloemlezing 1969-1995. De Harmonie, Amsterdam, 1995.

naar boven

Bloemlezingen:

Poëzie van Freek de Jonge is in deze bloemlezingen aangetroffen:

De eerste mei. Uniepers / VARA, 1986.
Nederland-Duitsland. Voetbalpoëzie. Gerard Timmer Prods., Amsterdam, 1989.

Wilminks keus II. Walvaboek, Laren, 1993.
Ik heb de liefde lief. Prometheus, Amsterdam, 1993.
Kinderen. Prometheus, Amsterdam, 1994.
Dieren. Prometheus, Amsterdam, 1996.

naar boven

Bronnen

Afkortingen: KBr en KBDH - Koninklijke Bibliotheek Brussel resp. Den Haag; LR - Lectuur Repertorium; PCG en PCNL - Poëziecentrum Gent resp. Nederland; s.n. / s.l. / s.a. - sine nomine / loco / anno = zonder naam [van uitgeverij] / plaatsnaam / jaartal.

Freek de Jonge, 2014 - www.freekdejonge.nl
DBNL: Freek de Jonge
http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=jong069
G.J. Bork. Freek de Jonge. In: Schrijvers en dichters. DBNL, Leiden, 2006.
http://www.dbnl.org/tekst/bork001schr01_01/bork001schr01_01_0555.php
Saskia van Rijnswou. Freek de Jonge. Kritisch Literatuur Lexicon, november 1994.

Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan Freek de Jonge bevinden zich in:

British Library, Londen
Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen
Groninger Archieven, Groningen
Koninklijke Bibliotheek, Brussel
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Letterenhuis Antwerpen
Literatuurmuseum, Den Haag
Poëziecentrum Nederland, Nijmegen

naar boven

deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:

Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

Webdesign Revan Barlas