|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
versie: 19-03-2015 - redacteur: Bart FM Droog
Biografie | Boeken en programma's over Nel Benschop
In 1937 vond ze, na zeventig sollicitaties, een baan als kwekeling met akte aan de Abraham Kuyperschool4 in de Scheldestraat, in de Haagse rosse buurt. In haar vrije tijd volgde ze declamatielessen. Ze hield van het voordragen van gedichten, met name die van Henriëtte Roland Holst. In de Tweede Wereldoorlog haalde ze hoofdakte Nederlands en de LO aktes Engels en Frans. Ook was ze actief in het verzet. Ze distribueerde illegale kranten en bracht stapels bonkaarten weg. In de laatste oorlogswinter liep ze cholera op. Een van haar zussen regelde voor haar onderdak in Naaldwijk, waar ze kon aansterken.
In 1948 verliet ze het strenge internaat, waar ook de onderwijsgevenden intern waren, en vond werk aan de christelijke MULO 'Molenbeke' te Arnhem. Daar bleef ze tot 1975 lesgeven.8,9 Hans Werkman: 'In 1948 (ze was toen dertig) leerde ze daar een collega kennen die ze bij het eindexamen ontmoette. Van beide kanten was het liefde op het eerste gezicht. Maar hij was getrouwd. Een relatie met alles erop en eraan werd het niet. In een van 'de geheime gedichten' schrijft ze versluierd over 'de nardusfles, die nimmer brak'. Hun contacten beperkten zich eigenlijk tot een briefwisseling.'10 In 1954 werd ze verliefd op een andere gehuwde man. Na enige tijd verbrak zij ook deze relatie.
De gedichten die ze publiceerde in het het kerkblad van de Arnhemse gereformeerde kerk werden soms overgenomen door andere bladen. Er kwam vraag naar een bundel. Ze bood in 1958 een manuscript bij uitgeverij Kok aan, maar dit uitgeefhuis weigerde het werk uit te brengen, onder verwijzing naar 'factoren, die verband houden met het commerciële beleid in ons bedrijf'. In 1967 debuteerde ze met Gouddraad uit vlas. Voor een vriendin van haar, die juist haar man had verloren, had ze een troostrijk gedicht geschreven. Met dit en ander werk van Benschop benaderde de vriendin uitgeverijen.17 Nadat meerdere uitgeverijen het manuscript teruggestuurd hadden, ging uiteindelijk uitgeverij Kok overstag. Dit nadat de Arnhemse boekhandelaar Bert Oranje zich voor 200 exemplaren garant gesteld had. Het boek werd de best verkochte dichtbundel van de 20ste eeuw, met ruim 250.000 verkochte exemplaren.18 De successen van Nel Benschop stonden niet iedereen aan. Critici lieten zich vaak beledigend over haar werk uit. Jan H. de Groot: 'Nel Benschop heeft uit het gouddraad der dichterlijke bevlogenheid het glansloze vlas gesponnen van haar irriterende, schijnvrome rijmelarij.'20 Een anonieme criticus in de Leeuwarder Courant: 'Nel Benschop: net geen poëzie'.21 R.L.K. Fokkema in Trouw, 14 juni 1975: 'Dit soort poëzie kan esthetisch en ethisch niet door de beugel, ook al is de boodschap vertroostend.' Wam de Moor beschuldigde haar in 1979 van ‘lonend dilettantisme’.22 Gerrit Komrij nam een gedicht van haar op in Mijn Poëziekalender [2012](2011), om het op de achterzijde van het blad belachelijk te maken.
Ze verzorgde veel voordrachten en correspondeerde uitgebreid met haar lezerspubliek. In de jaren tachtig werkte ze ook mee aan drukbezochte diensten in het hele land, waarin ze optrad naast majoor Bosshardt van het Leger des Heils, samen met Sipke van der Land en Renate Heemskerk.26 In 1985 verscheen een groot interview met haar in De Telegraaf. Ze vertelde daarin openhartig over haar geheime liefdes en liefdesgedichten. Ook ging ze in op de kritiek op haar werk:
De oude en nieuwe bundels van Nel Benschop bleven goed verkopen. Er verschenen ook Spreukenkalenders, Nel Benschop-agenda’s, grammofoon-platen en wandtegels met haar gedichten. Nel Benschop géén Dichter des Vaderlands De laatste maanden van haar leven verbleef Nel Nenschop in een tehuis in Renkum. Op 16 januari 2005 vierde zij haar 87-jarige verjaardag, in gezelschap van haar vriendin Bep, haar pleegzoon, diens vrouw en dochter. Op 31 januari, ’s ochtends, overleed zij. Zij werd begraven op de Nederlands Hervormde Begraafplaats, Kemperbergerweg 611 te Schaars-bergen.34 De betekenis van Nel Benschop
Hans Werkman: 'Nel Benschop en andere pastorale dichters als Enny IJskes-Kooger en Co 't Hart praten op rijm tegen een publiek dat helemaal niet weet van literaire normen of daar nauwelijks in geïnteresseerd is. Dat publiek wil troost uit de Bijbel en is ontroerd als die troost aangereikt wordt met behulp van rijm, maat en ritme, want dat zijn oervormen die de literatuur niet voor zichzelf mag reserveren, maar die overal ter wereld in alle mensen tot leven gewekt kunnen worden.'35 Volgens Werkman - dé kenner op het gebied van protestantse dichters uit de 20ste eeuw - komt, literair-kwalitatief gezien, Enny IJskes vooraan, dan volgt Nel Benschop, op afstand gevolgd door Co ’t Hart.36 Bij haar overlijden schreef hij: 'Het genre-Nel Benschop lijkt op z'n retour. Daar is vast wel een sociologische reden voor te vinden. Belangrijker is datgene wat blijft: haar poëzie als deur naar buiten en naar boven voor miljoenen Nederlanders.'37 Van Nel Benschops bundels zouden in 2011 ruim 3 miljoen exemplaren verkocht zijn.38 In 2013 verscheen nog een scheurkalender met haar gedichten. Voor 2015 staat een nieuwe bloemlezing uit haar werk aange-kondigd. Over Nel Benschop Dichtend getuigen. Televisieportret. NCRV, Nederland 1, 22.05-22.25 uur. 18-02-1977. Het hoge woord II. 'Beeld en geluid'. de records. Programmamaker Wim Neijman. IKON-tv, 1986.
Literama. Radioportret van Nel Benschop. Interview: Hijlco Span. M.m.v. Hans Werkman en Lévi Weemoedt. NCRV-Radio 4, 21.45-19-01-1988. Villa Velderhof. Interview met Nel Benschop door Rik Felderhof. NCRV-televisie, 1997. Mijn jaren met de Bijbel. Nel Benschop, Antoine Bodar e.a. Eindredactie Koos van Noppen. Boekencentrum, Zoermeer, 1998. 76p.
Reik me je hand. Geschreven en gelezen door Nel Benschop. Intermedium, Kampen, 1980. Luisterboek nr. 1. 32p + cassetteband.
Birgitta, initialen bij de illustraties RD, was zuster Maria Regina, de kloosternaam van A.C.C. Derksen (geboren 16 mei 1930). Ze woonde en werkte vijf jaar in het Birgittinessen-klooster te Oss. Daarna trad ze toe tot het Zweedse Sinta Brigittasklooster.
Nel Benschop Scheurkalender 2014. Kok, Utrecht, 2013. 768p. Verwacht Andere genres Bloemlezingen: Poëzie van Nel Benschop is in deze bloemlezingen aangetroffen: De mooiste geloofsgedichten. Kok, Kampen, 1994.
19 Hans Werkman, 2011. Bronnen Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan Nel Benschop bevinden zich in:
Deze pagina is mede mogelijk gemaakt door: partners
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
