INLEIDING (fragmenten)

'tussen droom en daad staan wetten in den weg en praktischen bezwaren en...'. Hierop volgt steevast een aarzeling bij haar of hem die het gesprek een beetje wil kruiden met poëzie, waarna de gesprekspartner soms zijn eigen versie van Elssschots versregels brengt.

Algemeen bekende versregels zijn talrijk. Het zijn meestal de beginregels van een gedicht, zoals 'Egidius, waer bestu bleven', 'Heer Halewijn zong een liedekijn', 'O krinklende winklende waterding, / met 't zwarte kabotsken aan', ' 't Is triestig dat het regent in den herfst', 'Dag ventje met de fiets op de vaas met bloem / ploem ploem' en 'Ik treur niewt, geen tederheid trekt mij aan'.

Zelden echter kan men zich het vervolg herinneren, laat staan dat men de auteur kent of weet waar de bewuste versregels te vinden zijn. Een collectief geheugen dat bezwaard is met de ballast van de actualiteit. Het doel van deze bloemlezing is dit poëtisch collectief geheugen op te frissen en te bewaren.

In tegenstelling tot de vroegere bloemlezingen die ik heb samen-gesteld, koos ik thans resoluut voor de Vlaamse poëzie.

Niet uit misplaatst chauvinisme, maar uit de overtuiging dat het collectief geheugen verschilt van cultuur tot cultuur. (...) Zonder te willen vervallen in de oeverloze en uitzichtloze discussie over de eenheid van de Noord- en Zuid-Nederlandse literatuur kan ik enkel constateren dat in bloemlezingen zoals Is deze ook goed meneer? De evergreens in de Nederlandse poëzie, samengesteld door Cees Buddingh' en Domweg gelukkig in de Dapperstraat. De bekendste gedichten uit de Nederlandse literatuur, bijeengebracht door C.J. Aarts en M.C. van Etten, een groot aantal evergreens uit de Vlaamse poëzie niet is opgenomen en het werk van Vlaamse klassieken zoals H.C. Pernath, Jos de Haes, Paul Snoek en Hugo Claus zelfs totaal ontbreekt.

Wie zich hierover verontwaardigd, heeft nog steeds niet begrepen dat eenzelfde taal niet automatisch tot eenzelfde cultuur leidt. Een open deur die helaas te weinig wordt ingestampt, die veel Vlamingen heel wat rancune en zelfbeklag zou besparen en de Nederlander inzicht zou kunnen verschaffen in de Vlaamse poëzie die verdronken is bij het overzwemmen van de grote rivieren. (...)

Hoe ben ik te werk gegaan om te besluiten dat de gebloemleesde gedichten tot de 200 bekende behoren? Heel eenvoudig. Met de koele nauwkeurigheid van de boekhouder heb ik honderden bloemlezingen geraadpleegd en heb ik de meest voorkomende gedichten genoteerd.

Hoewel praktisch alle topauteurs vertegenwoordigd zijn, is er toch een klein aantal niet onbelangrijke dichters niet of nauwelijks opgenomen, niettegenstaande hun naam in vele bloemlezingen voorkomt, en dit om de simpele reden dat steeds andere gedichten van hen werden gebloemleesd.

Daarentegen werden minder bekende dichters opgenomen die precies dat ene klassieke gedicht hebben geschreven dat hen heeft overleefd. De jongste dichtersgeneratie ontbreekt nagenoeg om de voor de hand liggende reden dat zij te weinig vertegenwoordigd is in de tot op heden verschenen bloemlezingen.

Eens zullen de gedichten van deze nieuwe generatie de plaats innemen van de gedichten die ondertussen ons geheugen hebben verlaten. De beste leerschool voor bescheidenheid en relativering is het lezen van bloemlezingen. Wat gisteren werd geëerd en bewonderd, is vandaag vergeten.

Deze bloemlezing heeft dan ook als enige pretentie een inventaris te zijn van de gedichten die hic et nunc als bekend worden beschouwd. (...)

Eddy van Vliet