Verantwoording (fragmenten)

BREVARIUM DER VLAAMSE LYRIEK beleefde bij het boekengilde 'Die Poorte', Antwerpen, vier drukken: 1937, 1938, 1943, 1953. Teksten en volume bleven ongewijzigd, wat betekent dat waardevolle gedichten, geschreven na 1937, niet meer aanwezig waren.

Deze vijfde druk heft die leemte op tot 1 januari 1979. Aan het opzet werd niets gewijzigd. Ook dit nieuwe BREVIARIUM DER VLAAMSE LYRIEK wenst de lezer in staat te stellen te voldoen wanneer hij 'de behoefte gevoelt af en toe terug te grijpen naar een of ander vers dat betekenis voor zijn geestelijk bestaan zou hebben.' Het brengt een keuze van 'gedichten' veel meer dan van dichters, is geen overzicht van stromingen en bedoelingen. De voorkeur ging naar gedichten die algemeen menselijk overkomen, een aanvulling of een bevestiging zijn van wat leven betekent. Terecht wordt vandaag door ontroerbare poëzieliefhebbers geklaagd over de onleesbaarheid van veel hedendaagse dichtenden, die verantwoordelijk zijn voor de ontstane allergie. Hoe toegankelijker ze kosmos, maatschappij en mens willen maken, hoe ontoegankelijker ze worden bij de uitdrukking hiervan (...)

Uit deze nieuwe uitgave viel Vondel weg, niet omdat hij niet meer deugt, maar aardrijkskundig in Amsterdam thuishoort en niet in Antwerpen. Deze teruggave kan beschouwd worden als late restitutie, mede omdat Nederland in 1830 zo vriendelijk was Guido Gezelle aan de Vlamingen terug te schenken, Nederlander eigenlijk, want geboren voor september 1830.

Door onafwendbare verschuivingen in de tijd en het beperkte volume van elke bloemlezing werden van vroegere dichters minder gedichten opgenomen, zodat ruimte ontstond voor jongeren. (...)

Sedert 1937 werd door te veel dichters al te weinig aan ware lyriek gedaan, niet te verwarren met psycho-analytisch geleuter. (...)

In de samenstelling van de 'boeken' [onderafdelingen] werd-en enkele wijzigingen aangebracht. Zo werd 'Het boek van het vaderland': 'Het boek van de vele vaderlanden'; in 'Het boek van vervreemding en herkenning' werden gedichten ondergebracht die een moderne sensibliteit van aliënatie en zucht naar geborgenheid weergeven. (...)

[Marnix Gijsen & Karel Jonckheere]