STEKELBAARZEN EN HEKELVAERZEN (fragmenten)

Fel hekelen is nimmer de sterkste zijde van den recht geaarden Hollander geweest. Fel hekelen, zoals Voltaire en Scarron dat hebben gekund, overschrijdt de grenzen der vaderlandsche gemoedelijkheid en misschien ook van den vaderlandschen geest. Daarom treft men in onze poëzie eigenlijk meer stekeligheden aan dan zuivere hekeldichten.

Het is om die reden dat wij onzen bundel genoemd hebben “Stekelbaarzen en hekelvaerzen”. Onder stekelbaarzen hebben wij dan te verstaan die gedichten, waarin “een angeltje onder het gras schuilt”, die geschreven zijn met een zeker gevoel van laatdunkendheid, uitdaging of parodie. Gedichten dus, die uiting geven aan te recht of ten onrechte bij den dichter opgewekte humeurstuipen, welke wel degelijk kenschetsend zijn voor onzen landaard.

Humor, vochtigheid, humeur: ziehier eenige hoedanigheden van dien aard, rechtstreeks gevolg van klimaat- en bodemgesteldheid, rechtstreeks verband houdend met de dampige atmosfeer. (...)

(...) Ook zijn er verschillende modes die het ontgelden moeten. En wat de politiek betreft, daar zijn, vooraan de persiflages op het Duitschland van heden en, achteraan, de smartekreten, die tijdens den 80-jarigen oorlog aan het bedrukt gemoed ontwelden.

In het algemeen kan men zeggen , dat de strijd der dichters zich richt tegen het onnatuurlijke, tegen datgene , waartegen zich ook de landaard het hevigst verzet, en bovenal tegen elken dwang, elken druk in welken zin dan ook.

Deze vrijheidsliefde, schoone trek in een volk, dat zich van vele gebreken blijkbaar bewust is, verleent het geheel een karakter, dat in dezen tijd nooit genoeg gelegenheid krijgen zich uit te spreken.

In dit opzicht is deze bundel misschien van alle het meest actueel.