Titel:
Een sleutel. [Tweede deel.]
Rij van oorspronkelijke gedichten ter voorbereiding van de studie onzer letterkunde
Verzameld door:
M. en L. Leopold
Uitgeverij:
J.B. Wolters, Groningen
Jaar van verschijning: 1907
Omvang: [VI]+296+[16] p.
Bijzonderheden:
5de [gewijzigde] druk.
1ste druk 1877. Deel I betreft
Rij van oorspronkelijke prozastukken.

Google over dit boek

VOORBERICHT

───

   "Bedriegen wij ons, of is 't een feit, dat het "jonge Nederland" onzer dagen geen bijzonder groote voorliefde toont voor de voortbrengelsen der Nederlandsche letterkunde? ─ dat de zogenoemde "Hollandsche boeken", welke men in zijne handen ziet, grootendeels tot de vertaalde romans behooren, die plaats maken voor de origineelen, zoodra de jeugdige lezer zich genoegzaam thuis gevoelt in de vreemde talen?
   Zoo 't een feit is ─ en onze ervaring pleit er voor ─ wat mag er de oorzaak van zijn? Ligt de schuld aan onze bloemlezingen of aan de jonge lezers en lezeressen?
   Wij meenen: aan geen van beiden. Wij hebben voortreffelijke bloem-lezingen, op tal van Gymnasiën en Middelbare scholen in gebruik, die ─ zelfs door de ijverigste leerlingen ─ alleen "voor en in de lees- of litte-ratuurles" worden ingekeken.
   Een onzer jonge vrienden, een vlugge, scherpzinnige leerling van de vierde klasse eener H. B., gaf met jeugdige, onverholen schalkheid de volgende verklaring van het verschijnsel. Op de vraag: "Waarom leest gij thuis nooit in uwe bloemlezing voor de Nederlandsche letterkunde?" luidde 't antwoord: "De stukken in dat boek zijn te mooi voor ons!"
   Te mooi. Dat woord in dien mond moest natuurlijk beteekenen: "Onze leeraar verklaart en betoogt ons de schoonheden onzer dichters en proza-schrijvers, en wij gelooven hem gaarne op zijn woord, maar ─ ─ wij blijven er vrij onverschillig onder; ─ als er een traan in ons oog welt, is die eerder het gevolg van een halfonderdrukten geeuw dan van een innerlijke aandoening. Wij vinden datgene, wat gij zoo schoon vindt, met uw verlof ─ vervelend."
   Alzoo onverschilligheid, geboren uit onrijpheid. Daarmee meenen wij 't kind bij zijn waren naam genoemd te hebben. Wij vreezen, dat onze leerlingen niet altijd voldoende voorbereid worden voor den dikwijls zwaren kost onzer klassieke schrijvers. Van de gewone schoolleesboeken tot de bloemlezingen met Hooft en Vondel is de sprong wat heel groot. En om die gaping aan te vullen, moet ─ als wij onze taak van verzamelaars goed volbracht hebben ─ de rij van prozastukken (gedichten) dienen, die in dit boek zijn opgenomen.
   Wij willen de andere, goede bloemlezingen niet overbodig maken, integendeel ─ wij wenschen juist het nut er van algemeener en grooter te doen zijn.
Omdat ons doel was, onzen jongen lezers en lezeressen die stukken te geven, welke bij een pittigen inhoud een aangenamen, licht bevattelijken vorm hebben, met één woord: stukken, die door hen uit eigen beweging en gaarne worden gelezen, hebben we ons in onze keuze de meest mogelijke vrijheid veroorloofd: we hebben alleen op het letterkundig voortbrengsel en niet op het meer of minder beroemde van den naam eens schrijvers gelet.
   Zal onze bloemlezing met vrucht in de middelklassen van Gymnasium en Middelbare school gebruikt kunnen worden?
   Wij hopen hetvan harte, èn om onze aankomende jongelingen en jonk-vrouwen, die daardoor naar onze overtuiging een soort van SLEUTEL tot de schatkamer onzer letterkunde zullen verkregen hebben, èn om onzen wakkeren uitgever, èn ─ ter vergoeding van ons schommelen, zoeken en schiften ─ voor ons zelven."

   Zoo luiden de ophelderende woorden, waarvan wij het proza-deel dezer bloemlezing lieten voorafgaan.
   Wat konden wij beter doen, dan ze voor deze Rij van dichtstukken nog eens te laten drukken? Wat voor 't éene geldt, dat geldt ook volkomen voor 't andere. We hebben er daarom niets bij te voegen dan de bekentenis, dat ons de samenstelling van dit deel met het oog op ons bijzonder doel veel tijd en moeite heeft gekost.
   Voor de groote welwillendheid, die wij van de meeste dichters en uitgevers mochten ondervinden, zijn wij zeer dankbaar. Moge deze tweede "SLEUTEL" evenveel jonge vrienden vinden als de eerste.

   Augustus 1877.                                                               DE VERZAMELAARS.

─────

BERICHT VOOR DEN VIJFDEN DRUK.

   Eenige verzen, die mij minder geschikt bleken, zijn in dezen druk niet weer opgenomen.

   Januari '07.                                                                                             L.L.