versie: 19-10-2017 - redacteur: Bart FM Droog
Biografie | Dichtbundels |Bloemlezingen | Google | Bronnen

---

Jan Wolkers Geboren te: Oegstgeest, 26-10-1925 Gestorven te: Westermient (Texel), 19-10-2007 Volledige naam: Jan Hendrik Wolkers Naamsvarianten: Jan Volkers; J. Wolkers Pseudoniemen: - Rechts: omslag van de in 2017 verschenen Jan Wolkers-biografie

Beeldhouwer, schilder, prozaïst, toneelschrijver, essayist, dichter en jeugdboekenschrijver.

Wolkers, telg uit een streng gereformeerd gezin, groeide op in Oegstgeest. Zijn oudste broer overleed tijdens de oorlog als gevolg van een ziekte. Hij werd opgeroepen voor verplichte te werkstelling in Duitsland (Arbeidseinsatz), maar wist onder te duiken. 

Na de oorlog studeerde hij beeldhouwkunst aan de Haagse Academie voor Beeldende Kunst en vervolgens aan de Rijksacademie te Amsterdam. Hij werkt op uitnodiging van de Franse regering een jaar bij Zadkine te Parijs.

Jan Wolkers huwt driemaal. Uit zijn eerste huwelijk (1947) worden drie kinderen geboren, waarvan een, een meisje, als peuter sterft. Na een kortstondig tweede huwelijk ontmoet hij in 1963 Karina Gnirrep. Samen krijgen ze de tweeling Bob en Tom (1981). Met zijn zonen onderneemt hij op latere leeftijd meerdere culturele projecten.

Hij publiceerde zijn eerste gedicht in de Leidse editie van 'Het Vrije Volk', begin 1950. Daarna volgden enkele gedichten in 'De Kroniek van Kunst en Cultuur' in 1957.

Wolkers debuteerde in 1961 met de verhalenbundel Serpentina's petti-coat. Van zijn romans verschenen tiental-len herdrukken, vele vertalingen en verfilmingen. Affiche Wolkerstentoonstelling 2006 De Zonnehof, Amersfoort bron: www.cultuurarchief.nl

Voor de Vara-radio verbleven Godfried Bomans en Jan Wolkers in 1971 elk een week op het onbewoonde waddeneiland Rottumerplaat; Bomans van 10 tot 17 juli, Wolkers van 17 tot 24 juli. Vanuit hotel de Breedenburg in het Noord-Groningense Warffum onderhield Willem Ruis contact. Wolkers publiceerde over zijn verblijf aldaar het vaak herdrukte Groeten van Rottumerplaat  (1971).

Van 1970 tot 1981 verbleef hij elke zomer op Texel. In 1981 verhuist het gezin Wolkers definitief van Amsterdam naar dit waddeneiland.

Zijn uitvaart, op 24 oktober 2007 te Amsterdam, werd rechtstreeks op de publieke televisie uitgezonden.

bronnen: zie onderaan deze pagina.

Medewerker aan (o.a.) De Kroniek van Kunst en Cultuur, Podium, Tirade, Gandalf, Merlyn, Waddenbulletin, De Gids, NRC Handelsblad en Vrij Nederland.

naar boven

---

Dichtbundels:

Verzen. De Wolkerskaternen dl. 3. RoSa, [S.l.], [1985]. Omvang: [9] p. Opl. van 100 genummerde ex.

Winterbeelden. [Gedichten en zeefdrukken]. [Fotogr.: Steye Raviez]. Kunstcentrum Zaanstad,  Zaanstad, 1995. Omvang: [76] bl. Uitg. in samenwerking met Stichting Uitgeverij Noord-Holland t.g.v. de zeventigste verjaardag van Jan Wolkers. - Opl. van 225 genummerde en gesigneerde ex. en 25 ex. H.C.

Jaargetijden. Gedichten. tek. Bob Wolkers,  Tom Wolkers. De Bezige Bij, Amsterdam, 2000. Omvang: 37 p.

Lente, zomer, herfst, winter. Een gedichtencyclus met vier zeefdrukken. PARC, Lent, 2000. Omvang: [5] bl., [4] bl. zeefdr. Uitg. t.g.v. de 75e verjaardag van de de kunstenaar. Uitg. in samenw. met Galerie de Boog. Opl. van 90 genummerde en gesigneerde ex., waarvan 15 h.c.

Wintervitrines. Gedichten. [Fotogr. ill. Peter Mookhoek]. De Bezige Bij, [Amsterdam], 2003. Omvang: 62 p.

Verzamelde gedichten. Samengest. en geannot. door Onno Blom. De Bezige Bij, Amsterdam, 2008. Omvang: 135 p., XVI p. facs. Bevat ook gereprod. typoscripten en handschriften van Wolkers. Rugtitel: Gedichten. 2de druk als grote letterboek in de XL-reeks nr 1570, bij Stichting Uitgeverij XL, Den Haag, 2009. Omvang 169 p.

Overige genres

Zie de Jan Wolkers-collectie, Koninklijke Biblotheek, Den Haag. Klik aldaar op 'publicaties'.

naar boven

---

Autobiografisch

Jan Wolkers. Werkkleding. Elseviers literaire serie. Elsevier, Amsterdam [etc.], 1971. Omvang: 255 p. 3de druk bij De Bezige Bij, Amsterdam, 1994.

Jan Wolkers. Groeten van Rottumerplaat. Met foto's van de schrijver. Elseviers literaire serie. Elsevier, Amsterdam [etc.], 1971. Omvang: 112 p. 6e druk bij Thomas Rap, Amsterdam, 1987. 7de herz. druk bij Bezige Bij, Amsterdam, 1991. Omvang 105 p.

Jan Wolkers. Jan Wolkers schilder beeldhouwer. [fotogr. Eric Wolkers]. De Bezige Bij, Amsterdam, 1986. Omvang: 176 p. Herinneringen. Uitg. ter gelegenheid van de overzichtstentoonstelling in het Stedelijk Museum de Lakenhal te Leiden, december 1986.

Jan Wolkers. Dagboek 1974. De Bezige Bij, Amsterdam, 2005. Omvang: 224 p.

Jan Wolkers. Ach, Wim, wat is een vrouw? Brieven aan een jeugdvriend. De Bezige Bij, Amsterdam, 2005. Omvang: 140 p. Brieven van Jan Wolkers aan Wim de Kler, 1940-1950.

Jan Wolkers. Dagboek 1969. De Bezige Bij, Amsterdam, 2006. Omvang: 159 p.

 Jan Wolkers. Dagboek 1972. De Bezige Bij, Amsterdam,  2007. Omvang: 124 p.

Jan Wolkers. Rottumerplaat. [Red. Margot Engelen]. Literaire juweeltjes. B for Books, Naarden, 2007. Omvang: 45 p. Dagboekfragmenten eerder verschenen in: Groeten van Rottumerplaat. Elsevier, Amsterdam [etc.], 1971

Jan Wolkers. Dagboek 1976. De Bezige Bij, Amsterdam, 2007. Omvang: 228 p.

Een oceaan van hoop. Gesprekken met Jan Wolkers over de oorlogsjaren. [Tekst: Peter van Zonneveld; foto's Peter van Zonneveld ... et al.]. Rubinstein, Amsterdam, 2008. Omvang: [28] p. Bijlage: 2 dvd's.

Jan Wolkers. Dagboek 1967. De Bezige Bij, Amsterdam, 2009. Omvang: 159 p.

Jan Wolkers. Brieven aan Olga. Ingeleid en bezorgd door Onno Blom. De Bezige Bij, Amsterdam, 2010. Omvang: 151 p.

 Jan Wolkers. Dagboek 1975. De Bezige Bij, Amsterdam, 2010. Omvang: 229 p.

naar boven

---

Over Jan Wolkers

40+. Literaire radio-portretten. Onder redactie van Wim Hazeu en Cor Holst. CPNB, Amsterdam, 1969. 126p. Uitgegeven door de Vereeniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels en de Commissie voor de Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek ter gelegenheid van de Boekenweek 1969. Over: Hugo Claus; Lolle Nauta; Jan Wolkers; Hugo Raes; Ward Ruyslinck; Remco Campert.

J. H. Caspers, M. J. C. M. Krekels, J. G. M. Weck. Jan Wolkers. In contact met het werk van moderne schrijvers nr. 1. Versluys, Amsterdam [etc.], [1971]. Omvang: 69 p. Blz. 26-31: bibliografie. 2de druk 1972. Omvang 90 p. 3de druk 1974. 4de [uitgebreide] druk [1975]. Omvang 107 p. 6de [herziene] druk [1985]. Omvang 160 p.

Ed Popelier. Jan Wolkers. Grote ontmoetingen nr. 3. Orion/Scheltens & Giltay, Brugge/Den Haag, 1975. Omvang: 95 p.

Over Jan Wolkers. Beschouwingen en interviews. [Samenstelling en] redactie Graa Boomsma. BZZTôH, 's-Gravenhage, 1983. 2 Delen.

Jan Wolkers. [Red. Johan Diepstraten ... et al.; met bijdragen van: Hella S. Haasse ... et al. ]. Bzzlletin jrg. 13, nr. 119 (oktober 1984). BZZTôH, Den Haag, 1984. Omvang: 92 p.

Jan Wolkers. Informatie. [Met bijdragen van Piet Calis ... et al.]. Literair moment. Meulenhoff, Amsterdam,  1989. Omvang: 51 p. Uitg. met: Jeugd jaagt voorbij / Jan Wolkers. - Amsterdam : Meulenhoff, 1989

Jan Wolkers. [Bijdr.] van Bert Peene ... [et al.]. Bulkboek special. Voorsmit, Amsterdam, 1989. Omvang: 55 p.

Tijd bestaat niet. Leven en werk van Jan Wolkers. [Red. Murk Salverda ... et al.]. Schrijvers prentenboek nr. 38. De Bezige Bij/Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum, Amsterdam/Den Haag, 1996. Omvang: 159 p. Uitg. naar aanleiding van de tentoonstelling in het Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum te Den Haag van 27 april tot en met 25 augustus 1996.
3de uitgebreide druk 2000. Omvang 176 p.

Jan Wolkers. Tekst Paul Steenhuis, Murk Salverda, Erna Staal. Fotogr. Peter Mookhoek ... [et al.; eindred. Erna Staal]. Waanders,  Zwolle, 2002. Omvang: 216 p. Uitg. t.g.v. de overzichtstentoonstelling gehouden van 12 mei tot en met 28 juli 2002 in het Cobra Museum te Amstelveen. Bevat o.a. een interview met Jan Wolkers.

Peter van Zonneveld. Terug naar Leiden en Oegstgeest. Fietsen en wandelen met Jan Wolkers. [Kaarten Yde T. Bouma]. Meulenhoff editie nr. 2136. Meulenhoff, Amsterdam, 2005. Omvang: 101 p.

Coen Verbraak en Rudi Fuchs. Jan Wolkers. Hommage aan een dubbeltalent. [Eindred. Johanna van der Werff ... et al. ; fotogr. Peter Mookhoek ... et al.]. De Zonnehof/Optima, Amersfoort/Vianen, 2006. Omvang: 63 p. Uitg. ter gelegenheid van de gelijknamige tentoonstelling Rietveldpaviljoen De Zonnehof te Amersfoort van 29 januari t/m 9 april 2006.

Jan Wolkers. Foto's Steye Raviez; tekst Coen Verbraak. De Bezige Bij, Amsterdam, 2007. Omvang: 140 p. Levensbeschrijving en  fotoboek.

Onno Blom. Zo is het genoeg. Het laatste jaar van Jan Wolkers. De Bezige Bij, Amsterdam, 2008. Omvang: 111 p., [32] p. pl.

Onno Blom. Marszwart & titaanwit. Het beeldend werk van Jan Wolkers. [Ontwerp en beeldred.] Irma Boom. [Kleurenfotogr. Peter Mookhoek]. De Bezige Bij, Amsterdam, 2008. Omvang: 214 p. Uitg. ter gelegenheid van de gelijknamige tentoonstelling in Stedelijk Museum De Lakenhal, Leiden, openingsdatum 19 oktober 2008.

Hans Dütting. Jan Wolkers. De Rubens van de literatuur. Aspekt, Soesterberg, 2009. Omvang: 344 p.

Onno Blom. De Tarzan van de schapen. Jan Wolkers & Texel. Het Tillenbeest, Leiden, 2012. Omvang: 155 p.

Onno Blom. Het litteken van de dood. De Bezige Bij, Amsterdam, 2017. 1168p. Biografie.

naar boven

---

In de bloemlezingen:

Poëzie van Jan Wolkers is o.a. in deze bloemlezingen aangetroffen:

Elf gedichten voor Piet Keizer. 1973.

Dat schitterende water. BZZTÔH, ‘s-Gravenhage, 1996.

Dichter aan huis. Stichting Dichter aan huis, Den Haag, 2001.
24ste Nacht van de Poëzie. Vredenburg, Utrecht, 2004.
Komrij's Nederlandse poëzie van de 19de t/m de 21ste eeuw in 2000 en enige gedichten. Bert Bakker, Amsterdam, 2004.
De 100 beste gedichten van 2003. De Arbeiderspers, Amsterdam, 2004.
De Wadden in gedichten. Uitgeverij 521, Amsterdam, 2004.
Spiegel van de moderne Nederlandse en Vlaamse dichtkunst. Balans, Amsterdam, 2005.

De vier jaargetijden. Maarten Muntinga, Amsterdam, 2011.

---

bronnen

Mats Beek. www.schrijversinfo.nl: Jan Wolkers
G.J. van Bork & P.J. Verkruijsse (red.), De Nederlandse en Vlaamse auteurs van middeleeuwen tot heden met inbegrip van de Friese auteurs. De Haan, Weesp, 1985: Jan Wolkers.
DBNL: Jan Wolkers
Koninklijke Bibliotheek: Dossier Jan Wolkers
Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie: Jan Wolkers
De Waddenclubs.nl: Godfried Bomans en Jan Wolkers op Rottum.
Eddy Schaafsma. 'Kijk, als de schoonheid haar gezicht verbrandt, dan moet je de huid eraf trekken.'[Interview met Jan Wolkers]. Nieuwsblad van het Noorden, 04-11-1988.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011001309:mpeg21:a0295

Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan Jan Wolkers bevinden zich in:

British Library, Londen
Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen
Koninklijke Bibliotheek, Brussel
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Letterenhuis Antwerpen
Literatuurmuseum, Den Haag
Poëziecentrum, Gent
Poëziecentrum Nederland, Nijmegen

naar boven