versie: 13-12-2016 - redacteur: Bart FM Droog
Biografie | Dichtbundels |Bloemlezingen | Google | Bronnen

---

Hans Werkman Geboren te: Uithuizermeeden, 12-02-1939 Volledige naam: Johannes Werkman Naamsvarianten: H. Werkman; J. Werkman Pseudoniemen: - Site: www.hanswerkman.nl Boekingen: SSS Foto: Hans Werkman, 2010 By Hans Werkman (Wikiportret)

zie: - Groninger dichters

Dichter, prozaïst, essayist, biograaf, jeugdboekenschrijver, vertaler.

Hans Werkman huwde in 1966 met Nelie Rietveld. Uit dit huwelijk ontsproten vijf kinderen.

Hans Werkman, zoon van een gereformeerd schoenmaker, volgde de de lagere school en de Mulo in Uithuizermeeden. Hij studeerde voor onderwijzer aan de Gereformeerde Onderwijzersopleiding (GOO) te Enschede (1954-1957). In 1965 behaalde hij de Akte Nederlands M.O.-A (opleiding Zwolle), in 1974 de Akte Nederlands M.O.-B (opleiding Arnhem). Hij werkte als onderwijzer bij het basisonderwijs te Breezand (1957-1959), Ommen (1959-1961) en Kampen (1961-1969). Daarna was hij leraar-Nederlands aan het Baudartius College te Zutphen (1970-1979). In 1979 verhuisde Werkman naar Amersfoort. In dat jaar werd hij leraar aan het Johannes Fontanus College te Barneveld. In 1997 maakte hij gebruik van de vervroegde uittredingsregeling. Sindsdien werkt hij fulltime als auteur.

De gereformeerde kerkscheuring in 1967 had een ingrijpende invloed op z'n leven. In een interview met Enny de Bruijn vertelde hij daarover:

"Toen kwam, in 1967, die akelige, rottige kerkscheuring. Dwars door families heen. Wij zijn toen Nederlands gereformeerd geworden." Later werd hij weer gereformeerd-vrijgemaakt: "Dat kwam doordat we naar Zutphen verhuisd zijn, waar ik leraar werd aan het Baudartius College. We zochten een plek met een ongescheurde vrijgemaakte kerk, en we dachten dat Zutphen geschikt voor ons was. Maar de kerkenraad wilde ons niet hebben, we moesten eerst schuld belijden omdat we bij de Nederlands gereformeerde kerk hadden gehoord. Dat was een nare tijd, die procedure heeft twee jaar geduurd.” (...) Het is kerkelijk allemaal zo hobbelig en moeilijk, terwijl alle christenen toch één zijn in Christus. Het gaat niet om progressief of conservatief, het gaat om een Bijbelse lijn."

In 2004 promoveerde hij aan de Vrije Universiteit bij prof. dr. G.J. Schutte op het proefschrift De haven uitgraven. De wereld van J.K. van Eerbeek, schrijver (Meindert Boss 1898-1937). Hij is dé specialist op het gebied van Willem de Mérode.

Werkman was redacteur van de Zwaluwreeks (moderne poëzie, 10 delen, 1990-1992) van uitgeverij Merweboek, samensteller van vele poëziebloemlezingen en mederedacteur, samensteller en/of medewerker van vele boeken op het gebied van de Nederlandse moderne literatuur.

Werk van hem verscheen in onder meer Hollands Maandblad, Maatstaf en Woordwerk; voor het Nederlands Dagblad schreef hij honderden recensies en columns.

Hij onderging twee keer een hartoperatie, in 1977 in Houston (Texas), in 2012 in Nieuwegein. Ook daarover schreef hij enkele boeken.

Hans Werkman is een oom van Nina Werkman.

naar boven

---

Dichtbundels | Boeken over auteurs | Overige genres

[alleen werken van 6 of meer pagina's zijn opgenomen]

Duizend bunder nieuwe klei Kok, Kampen, 1984. 35p.

De Appelweg Ballade in honderd strofen op 4 mei [Ill. Reint de Jonge] Kok, Kampen, [1985], [47]p. 2de druk 1990; 4de druk 2002.

Vijfentwintig kwatrijnen. Werkman, Amersfoort, 1989. 29p. Uitg. ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van de dichter op 12 februari 1989. Opl. van 50 genummerde ex.

naar boven

Hier. 40 kwatrijnen. Eigen beheer, [Amersfoort], 1995. 46p. Opl. 200 genummerde en gesigneerde expl.

Stel mij vast 12 gedichten van Hans Werkman Gedichten geselecteerd en gerangschikt door Rien van den Berg. Nederlands Dagblad, [Barneveld], 2003. 24p. Uitgave ter gelegenheid van de 65ste verjaardag van de dichter, in opdracht van het Nederlands Dagblad. Oplage van 300 exemplaren

Kartelrand. Ballade van de Hurtigruten in tweeënvijftig kwatrijnen. Een winterreis per schip langs de kust van Noorwegen. [Werkman], [Amersfoort], 2011. 30p. Opl. van 500 ex., waarvan 100 ex. genummerd en gesigneerd.

naar boven

---

Boeken over auteurs

	Hans Werkman Het leven van Willem de Mérode Buijten en Schipperheijn, Amsterdam, 1971. 227p., 14p pl. Biografie. Herziene editie onder de titel: De wereld van Willem de Mérode. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1983. 280p., [12] p. pl. Open Domein 6 (zie aldaar). Herziene editie onder de titel Bitterzoete overvloed. De wereld van Willem de Mérode bij Aspekt, Soesterberg, 2011. 422p. (zie aldaar)
	Willem de Mérode [Samengest. door Gerrit Borgers, Gerrit Kamphuis en Hans Werkman; ingel. door P.J. Meertens] De Bezige Bij, Amsterdam, 1973. 38p. Schrijvers prentenboek deel 18. Uitgave van het Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum. Online in DBNL.

Hans Werkman. Kroniek van meester Keuning. Het leven van de vader van Willem de Mérode. Met medewerking van Ineke Zuiderweg. De Vuurbaak, Groningen, 1982. 172p.

naar boven

De wereld van Willem de Mérode. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1983. 280p., [12] p. pl. Open Domein 6. Henriette de Beaufort-prijs. Herziene edie van Het leven van Willem de Mérode (1971); zie aldaar. Herziene editie van de 1983-editie getiteld Bitterzoete overvloed. De wereld van Willem de Mérode bij Aspekt, Soesterberg, 2011. 422p. (zie aldaar)

Willem de Mérode 1887-1987 Willem de Mérode-nummer Onder redactie van Hans Werkman. "Schrijvenderwijs", Werkendam, 1987. 80p. Speciaal nr. van: Woordwerk ; jrg. 5, nr. 19. "Schrijvenderwijs", Vereniging van Protestants-Christelijke Auteurs. 1986.

Hans Werkman Van harte. Nel Benschop, haar leven en werk. Kok, Kampen, 1987. 57p. Over Nel Benschop.

naar boven

Hans Werkman De Mérode en de jongens Biografische fragmenten De Prom, Baarn, 1991. 320 p., [16] p. pl.

Hans Werkman. Gesprek in de Neumshutte. Wilma Vermaat over Willem de Mérode. Wilmastichting, Voorthuizen, 1999. 47p. Wilmare no. 37 (bijzonder nr., september 1999). Wilma Vermaat (1873-1967).

	Schrijven en geloven. Gesprekken rondom: romans en gedichten, kerk en geloof, leven en dood met: Jo van Dorp-Ypma, Jan H. de Groot, Roel Houwink ... Kok, Kampen, 1985. 144 p. Gesprekken met: Nel Benschop, Maarten Biesheuvel, J. van Doorne, Jo van Dorp- Ypma, Jan H. de Groot, Maarten 't Hart, Roel Houwink, Martin Ros, W.A.P. Smit en Jaap Zijlstra.
	Spitten en [niet] moe worden Leven en werk van Bé Nijenhuis 1914-1972 Kok, Kampen, 1995. 176 p., [16] p.pl. Biografie van romanschrijver Bé Nijenhuis.

naar boven

Uren uit het leven van Ida Gerhardt De Prom, Baarn, 1997. 78p. De Prom bibliofiel dl. 36. Levensbeschrijving van dichteres Ida Gerhardt (1905-1997).

Gesprek in de Neumshutte. Wilma Vermaat over Willem de Mérode. Wilmastichting, Voorthuizen, 1999. 47p. Wilmare no. 37, (bijzonder nr., september 1999); Wilmare ; no. 37 (sept. 1999).Wilma Vermaat (1873-1967).

Boven de polder de hemel. Jo van Dorp-Ypma, schrijfster, een biografische schets. [Red.: Jean Brüll ... et al.]. Nog niet-reeks nr. 6. Vereniging 'Herman de Man', Oudewater, 2003. Omvang: 36 p. Lezing, gehouden op 14 oktober 2000 te Haastrecht.

De haven uitgraven De wereld van J. K. van Eerbeek, schrijver (Meindert Boss 1898-1937) Verloren, Hilversum, 2004. 566p. Proefschrift Vrije Universiteit Amsterdam. Met samenvatting in het Frans.

naar boven

Bijeen met man en muis. Ervaringen met Ida Gerhardt, Gerrit Achterberg, Guillaume van der Graft, Jan Wolkers, Jan Siebelink, Oek de Jong en anderen. EON Pers, Amstelveen, 2009. 272p. Uitg. ter gelegenheid van de 70e verjaardag van de auteur. Met bibliogr. van Hans Werkman.

Bitterzoete overvloed. De wereld van Willem de Mérode bij Aspekt, Soesterberg, 2011. 422p. Herz. en uitgebr. uitg. van: De wereld van Willem van Mérode (De Arbeiderspers, 1983); dat een herziene en uitgebreide herdruk is van Het leven van Willem de Mérode. (Buijten & Schipperheijn, 1971).

Kees van Duinen. Tegen de ruit. Zijn leven, zijn gedichten. Samenstelling Hans Werkman. Tiem, Baarn, 2015. 160p. Prominent-reeks 21. Met levensschets van Kees van Duinen (1907-1950) door Hans Werkman.

naar boven

---

Overige genres (selectie)

Zie de Hans Werkman-collectie in de Koninklijke Biblotheek (Den Haag) voor een zo compleet mogelijk overzicht van alle werken.

Het hart op tafel. Ervaringen en feiten rondom hartoperaties. Met medewerking van P.J. Kuijpers. Kok, Kampen, 1979. 237p. 2de druk [1981].

Het boek op mijn bureau. Over literatuurkritiek in christelijk perspectief. [Tek.: Jaap Kramer]. De Vuurbaak, Groningen, 1981. 36p. ND-cahier nr. 1.

Boekentaal. 20x nadenken over literatuur. Boekencentrum, 's-Gravenhage, 1981. 78p. Oorspronkelijk verschenen in: Elisabethbode, tussen 1978-1979.

Dagboek open-hartoperatie. Wat maakt de patient door? Wat doet de chirurg. Kok, Kampen, 1981. 63p.

Een calvinist leest Maarten 't Hart. Bosch & Keuning, Baarn, 1982. 160p.

Kroniek van meester Keuning. Het leven van de vader van Willem de Mérode. Met medewerking van Ineke Zuiderweg. De Vuurbaak, Groningen, 1982. 172p.

Aangekruist. Boekbesprekingen van J.M.A. Biesheuvel tot Jan Wolkers. Vuurbaak, Groningen, 1982. 192p.

naar boven

G.H. de Leeuw, Jac. Schaeffer, Hans Werkman. Omgaan met literatuur. De Vuurbaak, Groningen, 1983. 60p. GSEV-reeks nr. 5.

Meneer Suykerbuyk. En andere ziekenzaalverhalen. [ill. Frans F. Bultje]. Kok, Kampen, 1984. 95p. Bibliotheek.nl, 2016: "Verhalen vanuit protestants-christelijke inspiratie over het wel en wee op een mannenziekenzaal."

Boekopener. De val, De aanslag, De Ortolaan en 21 andere boeken besproken. De Vuurbaak, Barneveld, 1985. 127p. Kleinbeeldcahiers nr. 11. Kritieken; bestemd voor gebruik in onderwijs aan HAVO en VWO.

Vloeken in de moderne literatuur. Stichting Onderzoek- en Publikatiefonds Bond tegen het Vloeken / Buijten & Schipperheijn, [s.l.] Amsterdam, 1986. 32p. Telos-brochure 196. Publikatie / Stichting Onderzoek- en Publikatiefonds Bond tegen het Vloeken nr. 1. Herziene uitgave verschenen onder de titel 'En alles vloekte, maar hij vloekte niet'. Misbruik en gebruik van Gods naam in moderne literatuur, bij Buijten & Schipperheijn, Amsterdam, 2001. 48 p. Uitg. in samenw. met Stichting Onderzoek- en Publicatiefonds Bond tegen het vloeken.

Gerommel van Büch tot Bommel. Kok, Kampen, 1989. 151p. Essays over literatuur.

naar boven

Een avond in de Polderkamer. Verhalen. Kok, Kampen, 1989. 119p. Gedeeltelijk eerder verschenen in Hollands Maandblad, Woordwerk en Maatstaf.

Boek werken. 24 literatuurbesprekingen over J. Bernlef, Frans Kellendonk, Harry Mulisch, Brigitte Raskin, Jan Siebelink e.a. De Vuurbaak, Barneveld, 1990. 137p.

J.H. van de Bank en Hans Werkman. 'Zo'n wonderlijke club'. 75 jaar Bond tegen het vloeken. Gedenkboekje 1917-1992. [Bond tegen het vloeken] / [Buijten & Schipperheijn], [Veenendaal] / [Amsterdam], 108p.

Lijst van christelijke literatuur. (Vooral van 1945 tot 1990). Van Baardewijk, Apeldoorn, 1991 (2de herziene druk 1993, 31p.; 3de herziene druk 2001). Tweede jaartal in ondertitel verandert met de jaren mee.

Kees & Co. 20 bekende boeken besproken. De Vuurbaak, Barneveld, 1994. 166 p

Het hondje van Sollie. Roman. Kok, Kampen, 1999, 316p. 4de herziene druk 2013, 349p. Hans Werkman: "De roman gaat over een kerkscheuring in de jaren zestig, bijeengeschreven uit een mengsel van werkelijkheid en fantasie. Het verhaal wordt vooral verteld vanuit het perspectief van de jonge onderwijzer Tijs Cox, die tegen zijn zin in de spanningen verwikkeld raakt. "

naar boven

Vrijgemaakte vreemdelingen. Visies uit de vroege jaren van het gereformeerd-vrijgemaakte leven (1944-1960) op kerk, staat, maatschappij, cultuur, gezin. Onder redactie van Mees te Velde en Hans Werkman. De Vuurbaak, Barneveld, 2007. TU-Bezinningsreeks nr. 6.

Wachten bij Brug 8. Lettergrepen. Mozaïek, Zoetermeer, 2007. 191p. Uitg. in samenw. met het Nederlands Dagblad. Selectie uit de rubriek "Lettergrepen" uit het Nederlands Dagblad.

Er gaat een man door Kanaän. Negen ontmoetingen met Jezus. Hans Werkman (red.) [Jos Douma ... et al.; met negen nieuwe liederen van Hans Werkman en Peter Sneep]. Boekencentrum, Zoetermeer, 2012. 107p. Over geloofsleven.

Boekjes bij de thee. Over lezers en schrijvers. Mozaïek, Zoetermeer, 2013. 140p. Selectie uit de rubriek "Lettergrepen" uit het Nederlands Dagblad.

Een dagje naar huis. Novelle. Mozaïek / BCB, Zoetermeer / Harderwijk, 2013. 91p. Uitg. ter gelegenheid van de Week van het Christelijke Boek 2013.

Martje en de anderen. Novellen en verhalen. Mozaïek, Zoetermeer, [2016]. 423p.

naar boven

---

Bloemlezingen:

Door Hans Werkman samengestelde poëziebloemlezingen

De witte roos Bloemlezing uit zijn gedichten Samengesteld en toegelicht door Hans Werkman Kok, Kampen, 1973. 64p. 2de druk 1980; 3de druk [1982]; 4de druk 1989.

Een vogel op je hand. Jaarboek 1975/1976 van het Schrijverskontakt met verhalen en gedichten. Samengesteld onder redactie van Henk van der Ent, Hans Werkman, Dieuwke Winsemius; uitgegeven i.s.m. het Schrijverskontakt. Kok/Boekencentrum, Kampen/'s-Gravenhage, 1976. 150p.

W.A.P. Smit (1903-1986). Feesten van 't jaar en andere gedichten. Samengesteld en ingeleid door Hans Werkman. Kok, Kampen, 1991. 85p. Gedeeltelijk eerder verschenen bijUitgevers-maatschappij Holland, Amsterdam, 1927.

naar boven

Jo Kalmijn-Spierenburg (1905-1991). Ik zal dit leven nimmer kunnen haten. 43 gedichten. Gekozen en ingeleid door Hans Werkman. Callenbach, Nijkerk, 1992. 62p.

	Wij hebben hier een prima domineetje De dominee in 70 gedichten Verzameld door Hans Werkman Kok, Kampen, 1997. 97p.
	Nog één keer door die hoge gang. De honderd mooiste schoolgedichten uit de Nederlandse literatuur. Samengesteld door Hans Werkman. Prometheus, Amsterdam, 2000. 141p. 2de druk 2000; 3de druk Ooievaar 2001. (Ook door Hans Werkman samengesteld is een boekje onder dezelfde titel, maar met 70 p. en als uitgever Bouwgroep Van der Linden (s.a.), dus waarschijnlijk een relatiegeschenk.)
	Symbolen & cimbalen De beste gedichten uit de christelijke traditie van de twintigste eeuw Gekozen door Klaas de Jong Ozn., Hans Werkman, Jaap Zijlstra. Mozaïek, Zoetermeer, 2000. 175p.; 2de druk 2001.
	naar boven
	Waar ga je heen nu het uur is gekomen? De uiterste seconde tussen leven en dood in honderd gedichten uit de Nederlandse literatuur Gekozen door Hans Werkman Pockethuis, Amsterdam, 2003. 135p.
	Naam die oplicht in de nacht Gedichten en liederen over de naam van God Verzameld door Hans Werkman Mozaïek, Zoetermeer, 2004. 83p. Uitgegeven i.s.m. de Bond tegen het vloeken.

De gedroomde zoon. 100 gedichten Gekozen door Willem Jan Otten en Hans Werkman. Aspekt, Soesterberg, 2010. 128p.

naar boven

Poëzie van Hans Werkman is in deze bloemlezingen aangetroffen

Jezus van Nazareth, een bron van inspiratie. Kampen, Kok, 1988.

En verder is hier alles prachtig. Kwadraat, Utrecht, 1993.
Vaarwater. Kok, Kampen, 1993.
Lachen mag van God. Bert Bakker, Amsterdam, 1997.

Symbolen & cimbalen. Mozaïek, Zoetermeer, 2000.
Brandaan van de christelijke poëzie. Brandaan, Barneveld, 2008.

naar boven

---

Bronnen

Afkortingen: KBr en KBDH - Koninklijke Bibliotheek Brussel resp. Den Haag; LR - Lectuur Repertorium; PCG en PCNL - Poëziecentrum Gent resp. Nederland; s.n. / s.l. / s.a. - sine nomine / loco / anno = zonder naam [van uitgeverij] / plaatsnaam / jaartal.

Hans Werkman, 2016.
http://www.hanswerkman.nl/biografie/
DBNL: Hans Werkman
http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=werk005
Enny de Bruijn. Interview met Hans Werkman, Yord.nl. 2009. Stabiele versie op:
http://www.willemdemerode.nl/yord-interview-hans-werkman/

Materiaal van, over en/of aan Hans Werkman bevindt zich in:

British Library, Londen
Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen
Groninger Archieven, Groningen
Koninklijke Bibliotheek, Brussel
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Letterenhuis Antwerpen
Literatuurmuseum, Den Haag
Poëziecentrum, Gent
Poëziecentrum Nederland, Nijmegen

naar boven

---

deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:

Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

© De Nederlandse Poëzie Encyclopedie, 2013-2016