Jan Vercammen - Nederlandse Poëzie Encyclopedie

versie: 10-09-2014 - redacteur: Bart FM Droog & Jurgen Eissink
Biografie | Dichtbundels |Bloemlezingen | Google | Bronnen

Jan Vercammen

Geboren te:
Temse, 07-11-1906
Gestorven te:
Brugge, 05-08-1984
Volledige naam:
Eliza Johan Vercammen
Naamsvarianten:
E.J. Vercammen; J. Vercammen.
Pseudoniemen:
Werner van Waes; Joost [?]

NB: Niet verwarren met Johan Vercammen, (1908-1965?)

Dichter, vertaler en jeugdboekenschrijver en journalist. Zijn vader was tuinier, zijn moeder kwam uit een landbouwersgezin. Omstreeks 1908 verhuisde de familie van Temse naar Ukkel, waar zijn vader tuinier en toezichter werd op het kasteel van minister van state Charles Woeste¹. Na het lager onderwijs studeerde hij aan de normaalschool te Alsemberg. Hij was onderwijzer te Hamme van 1925 tot 1940. Daar richtte hij een een naar hem vernoemde volksbibliotheek op, die in 1988 nog bestond.

Jan Vercammen promoveerde in de pedagogische wetenschappen aan de Rijksuniversiteit te Gent in 1940 en werd inspecteur in het lager onderwijs, later, in 1949, hoofdinspecteur.

Hij was gehuwd met dichteres Ria Scarphout (ps. van Arlette Paepe, 1930-2008).

Hij was medewerker aan De Pelgrim (1929-1931). Met André Demedts, Pieter G. Buckinx en René Verbeeck richtte hij het tijdschrift De Tijdstroom (1930-1934) op. Hij was redacteur van De Schakel (1936-1940) en van De Gemeenschap (1936-1941).

Vercammen gaf in 1942 een kinderboek uit bij De Kinkhoren, een in 1941 gestarte imprint van Desclée de Brouwer voor Nederlandstalige literatuur, in Brugge. Uitgever was Jan François. Vercammen had François tijdens een maandenlange ziekteperiode met het uitgeverswerk bijgestaan. De jonge uitgeverij bracht nieuws over het fonds vanaf 1942 naar buiten middels het tijdschrift Nieuwe geluiden, later Stroming geheten; het zou ruim dertig jaar blijven bestaan.

Jan Vercammen was lid van de Raad van Beheer van de Kultuurraad voor Vlaanderen (1959-1976) en erevoorzitter van de Vereniging van Vlaamse Letterkundigen. Ook was hij mede-oprichter van de Vereniging van Westvlaamse Schrijvers, voorzitter van die club én voorzitter van de Vereniging van Oostvlaamse letterkundigen.

Enkele maanden voor zijn overlijden werd nog in zijn bijzijn de Stichting Jan Vercammen opgericht, door ondermeer Fernand Bonneure. De Stichting gaf het tijdschrift Domeindreef (1985-1987) uit en organiseerde tweemaal de driejaarlijkse Poëzieprijs Jan Vercammen.

Over Jan Vercammen

De andere Jan Vercammen óok 60. Redactie Raf Seys. Huldecomité Jan Vercammen
, Koekelare, 1966. Omvang: 100 p. Met bibliografie. Bevat ook tekst van Jan Vercammen.

Joos Florquin. Ten huize van... 11. Orion, Brugge / Davidsfonds, Leuven 1975.
Interview met Jan Vercammen: http://www.dbnl.org/tekst/flor007tenh11_01/flor007tenh11_01_0003.php

Jan Vercammen. [Door] André Demedts. Monografieën over Vlaamse letterkunde nr. 59. Nederlandsche Boekhandel, Antwerpen, [etc.], 1977. Omvang: 44p. Bevat ook teksten van J. Vercammen.

terug naar boven

Dichtbundels:

Afkortingen: KBr - Koninklijke Bibliotheek Brussel; KBDH - Koninklijke Bibliotheek Den Haag; LR - Lectuur Repertorium; PCG - Poëziecentrum Gent; PCNL - Poëziecentrum Nederland; s.l. - sine loco = zonder plaatsnaam; s.n. - sine nomine = zonder naam uitgeverij; s.a. - sine anno = zonder jaartal. Informatie tussen [ ] is informatie die niet op de titelpagina staat.

Eksode. Verzen. Steenlandt, Kortrijk, [1929]. Omvang: 61 p. Gedrukt in een oplage van 200 genummerde ex.

Reven. Verzen. [Steenlandt], Kortrijk, [1931]. Omvang: 53 p.

Credo. [Tijl], Deurne-Antwerpen [etc.], [1934]. Omvang: 42 p.

Het tweede land. Gedichten. Steenlandt, Kortrijk, [1936]. Omvang: 77 p. Oplage van 300 genummerde exemplaren.

Het doode Kindje Eric. Eigen beheer, Gijzegem, 1937. Omvang 28 p. Oplage 100 genummerde ex.

De rozen rijpen... De bladen voor de poëzie. 2e jrg., no. 1. Mechelen, 1938. Omvang: [24] p.

Chibiabos zong... De bladen voor de poëzie, Mechelen, 1938

Volubile. De Sikkel, Antwerpen, 1939. Omvang: 89 p.

Suite voor cello. Eigen beheer, Gijzegem, 1939

Drie suites. Verzen. Met ill. van Nelly Degouy. "Pro Arte", Diest, 1941. Omvang: 62 p. Bevat: Het doode kindje Eric. [1e uitg. 1936]; Suite voor cello. [1e uitg. 1939]; Het onderscheid der uren.

Repetitie. De Bladen voor de poëzie. VII, 2. Steenlandt, Brussel, 1943. Omvang 13 p.

Getijden te Brugge. Moderne Uitgeverij, Hoogstraten, 1946. 20 p. De spiegel. Jrg. 2, Nr. 11.

De parelvisscher. Ill. Luc. De Jaegher. Unicum, Brugge, 1946. Omvang: 187 p. Opl. van 545 ex.; 1-300 op papier Featherweight; I-CC op gefiligraneerd vergé; B1-B40 met originele tekening en gesigneerd door auteur, illustrator en uitgever; NH I-NH V op Pannekoek en h.c.

Verbroken zegel. Met 18 illustraties door Rik Slabbinck. Elsevier, Brussel [etc.], [1952]. Omvang: 88 p.

Ophelia. De Hoorn nr. 9. [s.n.], Gent, 1954. Omvang: 7 p.

Tussen twee woestijnen. Colibrant, Drongen, [1958]. Omvang: 48 p.

Ik ben ik. Heideland, Hasselt, 1966.

Zonder berouw. Vlaamse pockets; poëtisch erfdeel der Nederlanden nr 49; Vlaamse pockets. Heideland, Hasselt, 1966. Omvang: 79 p.

Magnetisch veld. Colibrant, Deurle, 1967. Omvang 115 p.

Het huis ten einde. Honderd gedichten. [Tekening van Hélène Riedel]. Orion/Desclée de Brouwer, [Brugge/ Utrecht], [1971]. Omvang: 126 p. Gedrukt in een oplage van 500 genummerde ex. Publicatie t.g.v. de vijfenzeventigste verjaardag van de dichter.

Verzamelde gedichten. De gulden veder. Orion, Brugge, 1976. Omvang: 390 p. Bibliography of works by J. Vercammen: p. 379-381.

Vonnis over Yvonne. Een cyclus. Orion-Colibrant, Brugge, 1980. Omvang: 43 p.

Miroir sans tain. Jan Vercammen. Adap. française de Jeanne Buytaert; introd. de P.G. Buckinx. Collection bilingue. La Renaisance du Livre, Bruxelles, 1982. Omvang: 87 p. Nederlandse en Franse tekst.

Ontgraven graan. Een Egyptische partita. [Etsen Fernand Lennaerts]. Van de Wiele, Brugge, 1984. Omvang: 48 p. Opl. van 510 ex.; 10 ex., gemerkt A-J met 8 originele etsen, niet in de handel; 100, genummerd 1-100, voorzien van 1 originele ets; 400 ex., genummerd 101-500.

Uw schoot een schuwe scharlaken vlinder. Haikoes en senrioes van Jan Vercammen. Keuze en inl. Herwig Verleyen. Stichting-Jan Vercammen, Brugge, 1987. Omvang: 42 p. Opl. van 300 genummerde ex.

terug naar boven

In de bloemlezingen:

Door Jan Vercammen (mede)samengestelde bloemlezing:

Poëties bericht der post-ekspressionistiese Generatie in Vlaanderen uitgezonden door "De Tijdstroom". Excelsior, Brugge, 1933.
(Uit de verantwoording: "Dit is geen bloemlezing. Er werd aan de door ons uitgenodigde figuren verzocht zélf een keuze te doen uit hun werk. Dit boek moge dus gelden als een doorsnee van de aktuële stand der jongste poëzie in Vlaanderen’ en werd ondertekend door P.G. Buckinx, A. Demedts, F. van Boogaerdt, R. Verbeeck en J. Vercammen.")
Bron: Lut Missinne. Kunst en leven, een wankel evenwicht. Ethiek en esthetiek: prozaopvattingen in Vlaamse tijdschriften en weekbladen tijdens het interbellum (1927-1940). Acco, Leuven/Amersfoort 1994. Blz 228, noot 72.
Online op: http://www.dbnl.org/tekst/miss003kuns01_01/index.php

Flämische Lyrik. Flämisch-Deutsch. Gemeinsam mit Heinz Graef hrsg. von J.L. de Belder und Jan Vercammen. [Übers. aus dem Flämischen von Heinz Graef ... et al.]. Schriftenreihen des Instituts für Auslandsbeziehungen in Stuttgart. Literarisch-künstlerische Reihe ; 4. Max Hueber Verlag, München, 1960. Omvang: 171 p. Duitstalig.

Poëzie van Jan Vercammen is o.a. in deze bloemlezingen aangetroffen. De complete titels, namen van samenstellers etc. zullen t.z.t. op de desbetreffende jaarlijsten te traceren zijn.

Nieuwere klanken. N.V. Leiter-Nypels, Maastricht, 1936.
Katholieke poëzie na 1900. Het Spectrum, Utrecht, [1936].
Dichters van dezen tijd. Van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1939 (13de herziene druk).

Aalst zingt. Verzen. Werk van Johan Berger, Albert Bayens, B. Cami, Jan d'Hase, Framarom, Paul Van Keymeulen, Gery Helderenberg, Jan Vercammen, Peter Venthof, Frans Zonneberg. Samenstelling ? [s.n.] Aalst, 1940. Omvang 31 p.
Langs de vele wegen. Dieben, Wassenaar, 1940 (3de herz. druk).
Dichters van dezen tijd. Van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1941 (14de herziene druk).
De Vlaamsche poëzie tussen 1918 en 1941. Kunstuitgeverij Pro Arte P.V.B.A., Diest, 1941.

Spiegel van de Nederlandse poëzie door alle eeuwen. Dl. 2: 1900-1940. Meulenhoff, Amsterdam, 1953.

Literair Akkoord III. Bruna, Utrecht, 1960.
De Gemeenschap 1925-1941. Amboboeken, Utrecht, [1964].

Het groot jaargetijdenboek. Uitgeverij Orbis en Orion, Beveren, 1971. Groot Gezinsverzenboek. Lannoo, Tielt/Amsterdam, 1976.
Brevarium der Vlaamse lyriek. Elsevier Manteau, Brussel / Amsterdam, 1979. (5de herz. druk).
Nieuw declamatorium. Standaard, Antwerpen/Amsterdam, 1979.

Ik ben genoemd meisje en vrouw. Lannoo, Tielt/Amsterdam, 1980.
Spiegel van de Nederlandse poëzie. Meulenhoff, Amsterdam, 5e editie, 1984.

Vlaams leesboek. Lannoo, Tielt, 1986.
Poezen in de poëzie. Elmar, Rijswijk, 1990.
Spiegel van de moderne Nederlandse poëzie. Meulenhoff/Kritak, Amsterdam/Leuven, 1992. 6e editie.
Groot verzenboek. Lannoo/Anthos, Tielt/Baarn, 5e herziene druk, 1992.
Maria. Contact, Amsterdam/Antwerpen, 1993.
Groot verzenboek. Lannoo, Tielt, 8e herziene druk, 1998.

Komrij's Nederlandse poëzie van de 19de t/m de 21ste eeuw in 2000 en enige gedichten. Bert Bakker, Amsterdam, 2004.
Spiegel van de moderne Nederlandse en Vlaamse dichtkunst. Balans, Amsterdam, 2005.
Hotel New Flandres. 60 jaar Vlaamse poëzie. 1945-2005. Poëziecentrum, Gent, 2008.

terug naar boven

bronnen

DBNL: Jan Vercammen
Jan Venderickx. www.schrijversgewijs.be: Jan Vercammen
Lectuur-Repertorium. Deel 3. A.S.K.B., Vlaamsche Boekcentrale/Nederland's Boekhuis, Antwerpen/Tilburg, 1954.
Lectuur Repertorium 1952-1966. Deel 3. A.S.K.B./Nederland's Boekhuis, Antwerpen/Tilburg, 1968-1970.
Lectuur Repertorium 1967-1978. Deel 3. Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum/Katholiek Centrum voor Lectuurinformatie en Bibliotheekvoorziening, Den Haag/Antwerpen, 1980-1981.
Ludo Simons. Geschiedenis van de uitgeverij in Vlaanderen. Deel II. De twintigste eeuw.
Lannoo, Tielt, 1987.
¹ A. Leyns. Levensbericht Jan Vercammen. Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden, 1987-1988. E.J. Brill, Leiden 1989.
J. Weisgerber en M. Rutten (redactie). Van Arm Vlaanderen tot De voorstad groeit. De opbloei van de Vlaamse literatuur van Teirlinck-Stijns tot L.P. Boon (1888-1946). Standaard Uitgeverij, Antwerpen 1988. Online op: http://www.dbnl.org/tekst/rutt006vana01_01/index.php

Boeken en brieven van, over en/of aan Jan Vercammen bevinden zich in:
British Library, Londen
Koninklijke Bibliotheek, Brussel
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Letterenhuis Antwerpen
Letterkundig Museum, Den Haag
Poëziecentrum Gent
Poëziecentrum Nederland

terug naar boven

deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:
Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

Webdesign Revan Barlas