Hugo Sinclair de Rochemont - Nederlandse Poëzie Encyclopedie

versie: 24-05-2016 -medewerker: Willem Huberts
Biografie | Dichtbundels |Bloemlezingen | Google | Bronnen

Hugo Sinclair
de Rochemont

Geboren te:
Hilversum, 06-01-1901
Gestorven te:
bij Gusi-Radoni (Sovjet Unie), 13-03-1942*
Volledige naam:
Hugues Alexander
Sinclair de Rochemont
Naamsvarianten:
H.A. Sinclair de Rochemont
Pseudoniem:
H. Asder

Foto: Hugo Sinclair de Rochemont, 9 maart 1929

Hugo Sinclair was afkomstig uit een oude hugenotenfamilie. Hij kortte bij zijn publicitaire werk ten dienste van het fascisme zijn familienaam in omdat hij niet wenste dat zijn familieleden betrokken zouden raken bij zijn politieke activiteiten. Hij studeerde indologie in Leiden maar deze studie beëindigde hij toen hij afgekeurd werd voor overheidsdienst in het voormalige Nederlandsch‑Indië.

Sinclair begon zijn studie in de maand waarin de Leidse hoogleraar dr. G.J.P.J. Bolland zijn academische carrière beëindigde. Diens antidemocratische opvatting en hebben hun doorwerking gevonden in het beginselprogramma van het Verbond van Actualisten (VvA), dat Sinclair in 1922/1923¹, samen met onder anderen Alfred Haighton en dr. K.H.E. de Jong oprichtte. Dit verbond was de eerste fascistische politieke partij in Nederland. Ook werd hij redacteur van De Vaderlander, het weekblad van het VvA.

Sinclair was een intelligente, weinig meegaande man die in zijn omgang met anderen werd gehinderd door zijn gebrekkig ontwikkelde contactuele vaardigheden. Zo was hij zeer spaarzaam met het tonen van zijn emoties en daardoor behield hij in het dagelijkse leven iets mysterieus waarmee hij anderen van zich vervreemde. Vaak reageerde hij secundair op wat anderen te berde brachten en daardoor bleef hij voor velen een moeilijk te peilen raadsel. Daarnaast was hij een romanticus die van samenzweren hield. Na het roemloze einde van het Verbond van Actualisten gingen financier Haighton en Sinclair op 15 december 1928 over tot oprichting van De Vereeniging 'De Bezem'. Rivaliteit tussen beiden zorgde ervoor, dat de vereniging in tweeën spleet. Sinclairs Bezem leidde verder een kort en weinig succesvol bestaan. De Bezem van Haighton werd na enige tijd omgezet in de Algemeene Nederlandsche Fascisten Bond.

Bij de uitvaart van kunste-naar/dichter Erich Wichman was Sinclair een van de zeventig aanwezigen.²

Links Ernest Michel, Erich Wichman en Hugo Sinclair. Deze foto werd afgedrukt bij een In Memoriam Erich Wichman-artikel, in op de hoogte, begin 1929.³

In 1931 had Sinclair contact met de Vlaamse fascisten Joris van Severen en Wies Moens.⁴

naar boven

Onder het pseudoniem H. Asder (een doorzichtige 'herschrijving' van zijn naam) heeft hij drie dichtbundels gepubliceerd. In 1935 verschenen Levensteekens. Eenige verzen en Tot vorm. Eenige verzen. In 1939 publiceerde hij Keuze. Opgedragen verzen. Deze laatste bundel verscheen in een kostbare uitgave, met een kopergravure van de vooraanstaande Engelse kunstenaar John Buckland Wright.

In de loop van de jaren dertig raakte Sinclair steeds meer in een politiek en maatschappelijk isolement. Afgezien van een korte periode waarin hij in zijn levensonderhoud kon voorzien door werkzaam te zijn voor 'De Bezem', was hij tussen 1927 en 1939 ambtelijk werkzaam, onder meer op het bureau van de Landbouw-Crisisdienst. Vanaf november 1933 hield hij zich verre van enige politieke activiteit als gevolg van het ambtenarenverbod. In 1939 werd hij ontslagen en daarna vestigde hij zich als antiquarisch boekhandelaar.

Hij ontwikkelde zich na de Duitse inval tot een fanatiek vertegenwoordiger van de SS‑richting in het Duitse nationaalsocialisme. Hij werd lid van de NSNAP-Van Rappard. In deze periode heeft hij ook nog eens enkele maanden achter slot en grendel doorgebracht als gevolg van beschuldigingen door Alfred Haighton van o.a. homoseksuele activiteiten en het beramen van een aanslag op Anton Mussert.

Later in de Tweede Wereldoorlog meldde Sinclair zich bij het Vrijwilligers Legioen Nederland. Hij sneuvelde op 13 maart 1942 in de buurt van Gusi (nabij Novgorod) aan het Russische Oostfront, als 'Sturmmann' in de Waffen‑SS, drager van het IJzeren Kruis, 2e klasse.

Foto: Hugo Sinclair, ca 1935?⁵

naar boven

Noten

Deze biografische schets is gebaseerd op informatie uit F.J. Haffmans, Geest, koolzuur en zijk. Briefwisseling van Erich Wichman. Westervoort 1999.

* Als overlijdensplaats wordt 'Grishi, nabij Leningrad' vermeld. Op contemporaine kaarten is geen Grishi nabij Sint Petersburg (het vroegere Leningrad) te vinden. Wél Guzi (of Gusi), bij Selo-Gora, op zo'n 30 km noordelijk van Novgorod en 125 km zuidelijk van Sint Petersburg. In maart 1942 vochten Nederlandse SS-ers in dit gebied.
Hij werd begraven op het Duitse 'Heldenfriedhof' te Selo-Gora. Een foto van zijn graf staat op: http://www.beeldbankwo2.nl/detail.jsp?action=detail&recordidx=8 (met als onjuiste plaatsnaamaanduiding 'Selo-Gona'). Deze oorlogsbegraafplaats is vermoedelijk na de terugtocht van de Duitsers door de Sovjets vernield.
Volksbund.de: "Hugues Alexandre Sinclair de Rochemont konnte im Rahmen unserer Umbettungsarbeiten nicht geborgen werden. Die vorgesehene Überführung zum Sammelfriedhof in Nowgorod war somit leider nicht möglich. Sein Name wird im Gedenkbuch des Friedhofes verzeichnet."

¹ In december 1922 begonnen de voorbereidende besprekingen en in januari 1923 werd het VvA uiteindelijk opgericht. Bron: J.L. van der Pauw, De actualisten. De kinderjaren van het georganiseerde fascisme in Nederland 1923-1924, Amsterdam, 1987, p. 16-19
² "Het moet een merkwaardige stoet zijn geweest daar op de begraafplaats Zorgvlied in Amsterdam, bij de begrafenis van Erich Wichman op 4 januari 1929. Achter de kist liepen in ganzenpas pakweg zeventig mensen. Even later zetten die hun handtekening in het condoléanceregister. Te ontcijferen in het bewaarde register zijn onder meer de namen van Charley Toorop, Jan Engelman, Joris Ivens, Henri Wiessing, Arthur Lehning, Hugo Sinclair de Rochemont, George Labouchere en Chris Beekman."
In: Jan Gielkens. 'zijn ze goed, of zijn ze fout.' Historisch Nieuwsblad.nl, [s.a.].
http://www.historischnieuwsblad.nl/nl/artikel/5476/zijn-ze-goed-of-zijn-ze-fout.html
Met Erich Wichman had Sinclair in 1928 de uitvaart van kunstenaar Jan Toorop bijgewoond - 'Toorop's uitvaart. Groot rouwbetoon uit vele kringen. De kerkelijke plechtigheid'. Het Vaderland, 07-03-1928. http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010011443:mpeg21:a0179
³ Foto bij: Ernest Michel. 'Aan de nagedachtenis van Erich Wichman'. Op de hoogte. Jaargang 26, 1929. [Volgno. 3]. 01-02-1929 [schatting KB].
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=dts:499003:mpeg21:0009
⁴ L. de Vos, Y. T'Sjoen en L. Stynen (red.). Verbrande schrijvers: 'culturele' collaboratie in Vlaanderen (1933-1953). Academia Press, Gent, 2009. 207p. Studia Germanica Gandensia. Libri. Deels op Google-books.
⁵ Foto collectie Willem Huberts. Een afdruk van deze foto is gebruikt bij: Drs. A. van Iperen. 'Hugo Alexander Sinclair de Rochemont. Volk en Vaderland, 12-06-1942. In Memoriam. http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011190092:mpeg21:a0044

naar boven

Dichtbundels:
[alleen werken van 6 of meer pagina's zijn opgenomen]

Alledrie onder het pseudoniem H. Asder.

Levensteekens. Eenige verzen. [S.n.], [s.l.], 1935. 9p. Egel-reeks nr. 1. Oplage 26 ex., gemerkt A-Z. A-T niet in de handel. Gedrukt in bruin. In perkamenten omslag.

Tot vorm. Eenige verzen. [S.n.], [s.l.], 1935. 9p. Egel-reeks nr. 3. Oplage 26 ex., gemerkt A-Z. Gedrukt in blauw op blauw papier. A-T niet in de handel. In perkamenten omslag.

Keuze
Opgedragen verzen
[H.A. Sinclair de Rochemont / L.J.C. Boucher], [Den Haag], 1939. 56p. [1] bl. pl. Oplage van 50 genummerde en door de kunstenaar gesigneerde ex.; A-J, 1-40; 2de druk 1939, oplage 100 ex, waarvan 80 ex. in de handel. Met kopergravure van John Buckland Wright (1897-1954).

naar boven

Bloemlezingen:

Poëzie van Hugo Sinclair is (nog) niet in bloemlezingen aangetroffen.

naar boven

Bronnen

Afkortingen: KBr en KBDH - Koninklijke Bibliotheek Brussel resp. Den Haag; LR - Lectuur Repertorium; PCG en PCNL - Poëziecentrum Gent resp. Nederland; s.n. / s.l. / s.a. - sine nomine / loco / anno = zonder naam [van uitgeverij] / plaatsnaam / jaartal.

Bron portretfoto: F.J. Haffmans, Geest, koolzuur en zijk. Briefwisseling van Erich Wichman. Westervoort 1999.

Lectuur-Repertorium. Deel 1. A.S.K.B., Vlaamsche Boekcentrale/Nederland's Boekhuis, Antwerpen/Tilburg, 1952.
Bevolkingsregister, Haags Gemeentearchief, Den haag.
Overlijdensadvertentie. Volk en Vaderland, 05-06-1942.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011190091:mpeg21:a0086
EM. 'Freiwilligenlegion "Niederlande". Nederlanders in de waffen-SS. 2000-2009.
http://www.waffen-ss.nl/vwl-gesch.php
NN. 'Het Legioen marcheert'. Volk en Vaderland, 27-03-1942.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011190081:mpeg21:a0001
Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge.
http://www.volksbund.de/

Aanvullende informatie over het gebied waar Hugo Sinclair is omgekomen: Gerard Groeneveld.

Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan Hugo Sinclair de Rochemont bevinden zich in:

Brabants Historisch Informatie Centrum, Den Bosch.
British Library, Londen
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Letterkundig Museum, Den Haag
NIOD, Amsterdam

naar boven

Deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:

Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

Webdesign Revan Barlas