Wies Moens - Nederlandse Poëzie Encyclopedie

versie: 13-04-2017 - redacteur: Bart FM Droog IN AANBOUW
Biografie | Dichtbundels |Bloemlezingen | Google | Bronnen

Wies Moens

Geboren te:
Sint-Gillis-Dendermonde, 28-01-1898
Gestorven te:
Geleen, 05-02-1982
Volledige naam:
Aloisius Cesar Antoon Moens
Naamsvarianten:
A.C.A. Moens; Aloïs Moens
Pseudoniem: G.L. Dykman
G.L. Dijkman
Site: www.wiesmoens.be

Tekening uit De Tijd, 1933
Tekenaar onbekend

Dichter en vertaler

Enigst kind van bakker Karel Moens en Johanna Moreels. In 1922 huwde hij Margaretha (Grietje) Theodora Tas (1897-1968). Het huwelijk blijft kinderloos.

Bron: www.wiesmoens.be

Verstraete: "Wies Moens volgt Latijn-Griekse humaniora aan het Heilig Maagdcollege te Dendermonde. Hij wordt er op 13-jarige leeftijd lid van de studentenbond Jong maar moedig, gesticht door Lodewijk Dosfel en aangesloten bij het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (AKVS). Omdat zijn geestelijke mentor Lodewijk Dosfel aanvaard heeft om professor te worden aan de door de Duitsers vernederlandste universiteit van Gent, zet Wies Moens de stap om er zich in te schrijven in de faculteit Wijsbegeerte en letteren, Germaanse filologie. Tegelijk zet hij zich in voor de culturele en politieke ontplooiing van zijn volk. "

LR: "Leider der activistische studenten."

Venderickx: "Met de hulp van professor Dosfel stichtte hij in Dendermonde een kunstkring “Eigen Leven”.

Luc de Bodt: "In oktober 1916 begon hij Germaanse Filologie te studeren aan de vernederlandste “von Bissing”-universiteit, waar hij al vlug in activistisch vaarwater terecht kwam. In het Gentse studentenblad Aula pleegde hij zijn eerste poëzie. Voorts was hij in die periode medeorganisator van een groots opgezet volksfeest op de Vrijdagmarkt op zondag 27 januari 1918, naar aanleiding van de door de Raad van Vlaanderen uitgeroepen onafhankelijkheid. Hiervoor werd hij na WO I van verdere studies uitgesloten en werd hij tussen 1919 en 1921 in de Gentse “Nieuwe Wandeling” gevangengezet gedurende meer dan 14 maanden."

Dit wordt hem na de oorlog zwaar aangerekend Hij wordt aangehouden op 13 december 1918 en op 8 december 1920 veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf en een zware geldboete. Op 5 maart 1921 wordt hij in voorwaardelijke vrijheid gesteld en vijf dagen later begint hij te Leopoldsburg zijn legerdienst.

Hij huwt in 1922 met Margaretha Tas. Datzelfde jaar wordt hij secretaris van het Vlaamse Volkstoneel, een functie die hij drie jaar blijft uitoefenen.

In 1931 sticht Wies Moens samen met Joris Van Severen en Emiel Thiers het Verbond van Dietse Nationaal Solidaristen (Verdinaso). Hij heeft een belangrijk aandeel in de redactie van het politiek programma van de beweging. Beiden hebben dat jaar contact met de Nederlandse fascist en dichter Hugo Sinclair de Rochement. [ntSinclair]

Een breuk ontstaat als Van Severen in 1934 een 'nieuwe marschrichting' afkondigt. Hij stelt Verdinaso open voor Frans- en Duitstalige Belgen én Friezen en spreekt zich uit voor de Belgische staat en het Belgische vorstenhuis. Moens is het daar volstrekt niet mee eens en stapt op, al dan niet gedwongen (de bronnen verschilen daarover).

-------------

Van dan af blijft zijn politieke activiteit beperkt tot schrijven en redevoeringen houden. Via zijn tijdschrift Dietbrand (1933 – 1939) werpt hij zich op als een belangrijk theoreticus van het nationalisme in de Nederlanden.

Hij was medewerker aan het Vlaams-nationalistische tijdschrift Volk, dat van 1935 tot 1940 verscheen. Andere medewerkers waren o.a. Ernest van der Hallen, Victor Leemans, Filip de Pillecijn, Felix Timmermans, Dirk Vansina, Anton van de Veld, Ferdinand Vercnocke en Karel Vertommen. In november 1940 wordt Moens redacteur van dit blad.

Vanaf april 1941 leidt hij de gesproken uitzendingen van de Vlaamse Omroep en vanaf januari 1942 wordt hij directeur van Zender Brussel.

""Toen in het Oosten het groote gevaar, het gevaar, niet alleen voor ons volk, maar voor alle volken opdook en toen Duitschland beroep deed op alle gezonde krachten om dit gevaar te weren, toen hebben wij de kracht gehad „ja" te zeggen en de dappersten onder onze jeugd zijn gegaan naar het Oostfront, zooals onze vaderen, niet alleen en uitsluitend om dijken of kerken te bouwen, doch ook om, toen reeds, de horden der Slaven te verdrijven. "

Uit een rede van Moens, 11 juli 1942, Antwerpen, Gulden Sporen Slag-herdenking.
.

Hoofdredacteur van Volk en staat (-1944)

"Zo diende Wies Moens in november 1943 zijn ontslag in bij Zender Brussel, nadat hij had vernomen dat de Duitsers een reportage over de Hitlerjeugd Vlaanderen wilden uitzenden. Moens was het beu, omdat de Algemeene SS-Vlaanderen en DeVlag hun mensen in Zender Brussel begonnen te parachuteren. Het geval met de Hitlerjeugd was de druppel die de emmer deed overlopen. Er moesten liederen worden uitgezonden, waaronder een lied waarin voorkwam: “Eindelijk weer Duits en vrij”. En dat kon de Dietser en Vlaams-nationalist Moens niet kroppen. Moens werd per 1 januari 1944 opgevolgd door de vroegere dirigent van het Omroeporkest en actief lid van de Algemeene SS en de Waffen-SS, Paul Douliez, die als Kriegsberichter van het Russisch front was teruggekomen met een IJzeren Kruis op de borst. Aangezien de SS het toen voor het zeggen had, werd Douliez prompt tot algemene leider benoemd. Hij kwam steeds in vol ornaat naar het werk en trad als dirigent zowaar in SS-uniform op."
NS-Liederen in België 1940-1944. (Laurens De Strijcker)
http://www.ethesis.net/ns_liederen/ns_hfst_14.htm

http://www.ethesis.net/ns_liederen/ns_inhoud.htm
Laurens De Strijcker. NS-Liederen in België. 1940-1944. Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte, voor het behalen van de graad van Licentiaat in de Geschiedenis.Academiejaar: 2001-2002. Katholieke Universiteit Leuven. Promotor: Prof. Dr. E. Van Ermen

Volgens
Hij neemt ontslag in 1944 omdat de druk van de Duitsers te groot is : hij weigert immers propaganda te maken voor de Hitlerjugend Flandern en verzet zich eveneens tegen de anti-joodse excessen. Het mag niet baten, want op 17 mei 1947 wordt hij bij verstek ter dood veroordeeld.

Plus boete van 500.000 fr.

Verstraete: Hij leeft dan ondergedoken en slaagt erin, met hulp van vrienden, naar Nederland te vluchten. Hij wordt er medewerker van een uitgeverij, leraar aan het college van de karmelieten te Geleen (Nederlands-Limburg) en stichter-directeur van de Volksuniversiteit Carmel.

Kusters: "door vrienden als Haimon naar Nederlands Limburg geholpen, waar hij geruime tijd onder de naam Dijkman, als medewerker van boekhandel en uitgeverij Winants, door het leven ging. Onder de naam G.L. Dijkman publiceerde hij ook. Later was hij leraar in Geleen. "

De laatste jaren van zijn leven werd hij verzorgd in de Odiliakliniek in Geleen. Hi overleed uiteindelijk in het St.-Barbaraziekenhuis te Geleen.

Bijna heel die tijd woont hij met zijn vrouw Grietje in Neerbeek. In 1968 overlijdt zijn vrouw. Vanaf dan leeft hij in toenemende eenzaamheid.

Hij is begraven op 10 februari 1982 te Neerbeek., in Nederlands-Limburg.

ANP: "Nederland heeft steeds geweigerd de dichter, die in Geleen een volkshogeschool leidde, uit te leveren. Toen Moenj in 1968 gratie kreeg, achtte hij het te laat om nog naar België terug te keren. Bovendien was hij verontwaardigd over het feit dat een aantal van zijn medestrijders niet begenadigd werden.

De eucharistieviering bij zijn begrafenis werd geleid door pastoor Bindels van Neerbeek en vijf Vlaamse priesters. Naast de lijkkist stond een geuniformeerde erewacht van het neo-fascistische Nationale Vlaamse Studentenverbond. "Bij onwetenden is Moens in diskrediet geraakt, maar niet bij de rechtgeaarde Vlamingen. Zij weten dat Moens steeds eerlijk gestreden heeft voor de rechtgeaarde Vlaamse zaak. Hij is altijd trouw gebleven aan zijn volk en land", aldus priester-dichter Anton van Wilderode in zijn herdenkingstoespraak."

Jeroen Brouwers, 1997: "Op zijn begrafenis, op 10 februari in het Nederlands-Limburgse dorp Neerbeek, bijgewoond door vijftienhonderd Vlamingen, werd zijn lijkkist geflankeerd door een geüniformeerde erewacht van het neofascistische Nationale Vlaamse Studentenverbond. De eucharistieplechtigheid werd geleid door de parochiepastoor, geassisteerd door vijf Vlaamse priesters.

Een van hen was de dichter Anton van Wilderode, die sprak: 'Bij onwetenden is Moens in diskrediet geraakt, maar niet bij de rechtgeaarde Vlamingen. Zij weten dat Moens steeds eerlijk gestreden heeft voor de rechtgeaarde Vlaamse zaak. Hij is altijd trouw gebleven aan zijn volk en land.'"

Limburgs Dagblad, 24-08-1987: De rijkspolitie van Beek is zondagmorgen rond 11 uur hardhandig opgetreden tegen dertig leden van de Vlaamse rechtse 'non conformistische' jongerenorganisatie De Vrijbuiter, die op het kerkhof van Neerbeek een herdenkingsdienst wilden houden voor de aldaar begraven Nazi-collaborateur Wies Moens. De bijeenkomst was door burgemeester A. van Goethem verboden."

[ntSinclair]] L. de Vos, Y. T'Sjoen en L. Stynen (red.). Verbrande schrijvers: 'culturele' collaboratie in Vlaanderen (1933-1953). Academia Press, Gent, 2009. 207p. Studia Germanica Gandensia. Libri.

Over Wies Moens

Wies Moens. Cel-brieven. Met een inleiding door Lod. Dosfel. De Sikkel [etc.], Antwerpen [etc.], [1920]. 125p. Omslagill. F.W. Lensvelt. 2de vermeerderde uitgave, geïllusteerd door J. Verdegem, [1922], 132p. 3de vermeerderde druk 1923. 158p. Online in DBNL. 6de druk 1940. 9de druk met inleidende teksten van Arthur de Bruyne en Eric Verstraete; verlucht met acht houtsneden van Frank-Ivo van Damme bij Danthe, Sint-Niklaas, 1980. XLVIII, 126 p., [8] bl. pl.

Eriek Verstraete. Wies Moens [1898-1982]. Ontmoetingen nr. 101. Orion-Desclée De Brouwer, [Brugge], 1973. 67p. Biografie.

Wies Moens, 1898-1982. Gedenkboek. Met bijdragen uit Zuid- en Noord-Nederland, talrijke zeldzame foto's en archiefdokumenten en een keuze van gedichten. Samengesteld en ingeleid door Erik Verstraete. Stichting Mercator-Plantijn, Antwerpen, 1984. 478p.

Erik Verstraete, Edwin Truyens (red.). Wies Moens (1898-1998). Van celbrieven tot politiek vluchteling. Catalogus bij de tentoonstelling "100 jaar Wies Moens", Antwerpen, 3 tot 30 oktober 1998. Vormingsinstituut Wies Moens, Kontich, 1998. 139p.

Wies Moens. Memoires
Met een historische en literaire inl. door Olaf Moens en Yves T'Sjoen.
Meulenhoff / Kritak, Amsterdam / Antwerpen, 1996. 354p.

Beslaat alleen de jaren 10 en 20.

Matthijs de Ridder en An Blommaert. Wij moeten inzien dat wij hier een mekaar vreemde taal spreken. De correspondentie tussen Paul van Ostaijen en Wies Moens. Paul van Ostaijen Genootschap, Antwerpen, 2010, 32p..

naar boven

Dichtbundels | Essays | Proza | Vertalingen
[alleen werken van 6 of meer pagina's zijn opgenomen]

De boodschap. De Sikkel / Querido, Antwerpen / Amsterdam, [1920]. 31p. 2de druk in 1920 of 1921. 3de druk met 2de druk van De tocht (1920) in Verzen, De Sikkel / Querido, Antwerpen / Amsterdam, [1921]. 73p. Van deze verzamelbundel "werden 50 exempl. getrokken op Hollandsch papier, genummerd van 1 tot 50 en onderteekend door den dichter."

De tocht
De Sikkel / Querido, Antwerpen / Amsterdam, [1920]. 47p.
2de druk met 3de druk van De boodschapt (1920) in Verzen, De Sikkel / Querido, Antwerpen / Amsterdam, [1921]. 73p.

Opgangen
Houtsneden van Joz. Cantré
De Sikkel / Van Loghum, Slaterus & Visser, Antwerpen / Arnhem, [1922]. 47p.
Oplage: 150 ex. op Hollands papier Van Gelder; 600 ex. op zwaar Engelsch papier.

naar boven

Landing. De Sikkel / C.A. Mees, Antwerpen / Santpoort, 1923. 63p. Van deze bundel werden vijfhonderd exemplaren gedrukt, genummerd van 11 tot 510, en tien exemplaren op Hollands, gebonden, genummerd van I tot X en door de dichter ondertekend. 2de en 3de druk 1925.

Poëzie 1919-1925
De Sikkel / C.A. Mees, Antwerpen / Santpoort, 1930. 139p.
2de druk bij De Sikkel, Antwerpen, 1941. 93p.
Bevat de vierde druk van De boodschap (1920), een keuze uit De Tocht, Opgangen en Landing en losse gedichten.

Een vlag waait open ...
Spreekkoor bij gelegenheid van den 2n Landdag van het Verdinaso, 1933
Leroy, Izegem, [1933]. [16]p.
Uitgave van het Verbond van Dietsche Nationaalsolidaristen.
Bewerking onder de titel Dietsche jeugd. Een spreekkoor voor jonge mannen verscheen bij Dietsch Jeugdverbond, 1938. 15p.

naar boven

Golfslag
De Sikkel, Antwerpen, 1935. 54p.
Oplage 500 genummerde ex.

Het vierkant
De Sikkel / Mees, Antwerpen / Santpoort, 1938. 64p.
Oplage 500 genummerde ex.

Het spoor
Wiek-Op, Brugge, 1944. 26p.
Oplage 200 genummerde ex.

De verslagene. [Eigen beheer], Maastricht, 1962. 48p.

Gedichten 1918-1967. [Eigen beheer], [Maastricht?], 1968. 195p. Verzameld werk, waarin ook opgenomen de niet eerder uitgebrachte cyclus Ad Vesperas.

Gedichten 1918-1974. [Eigen beheer], [Maastricht?], 1974 297p. Tweede vermeerderde druk van Gedichten 1918-1967.

naar boven

Essays

De dooden leven. René de Clercq, Lodewijk Dosfel, Oscar de Gruyter en Karel van den Oever herdacht. De Phalanx / De Amsterdamsche Keurkamer, Brussel / Amsterdam, 1938. 104 p., [4] bl. pl. Essays.

Nederlandse letterkunde van volks standpunt gezien. [?], [?], 1939. 2de druk bij Wiek op, Brugge, 1941. 46p. .

Dertig dagen oorlog
Penteekeningen van René de Pauw
Het Spectrum / Wiek Op, Utrecht / Brugge, 1940. 134p.
2de druk 1941 (afgebeelde omslag is die van 2de druk).
"Dagboek"

Onze volksche adel. Volk en Staat, Antwerpen, 1942. 24p. Uitgave van het VNV.
Rede uitgesproken te Mechelen op 25 november 1941.

Venderickx: "Het is één van de belangrijkste teksten waarin Moens het begrip volk gedefinieerd heeft, maar in deze rede was hij ook bijzonder vriendelijk voor Hitler, die hij een geniale leider noemt."

De spitsboog. Wiek op, Brugge, 1943. 132p, [8] bl. pl. Essays.

Wies Moens, Ferdinand Vercnocke, Edgar Wauters. Eeuwige jeugd, eeuwig volk. Beschouwingen over volkskultuur. De Burcht, Brussel, 1944. 39p. Vivo-reeks nr. 1. Essays.

Brief aan Brueghel. [Eigen beheer], Brussel [?], 1948. 47p. Essay.

naar boven

Proza

Wies Moens. Cel-brieven. Met een inleiding door Lod. Dosfel. De Sikkel [etc.], Antwerpen [etc.], [1920]. 125p. Omslagill. F.W. Lensvelt. 2de vermeerderde uitgave, geïllusteerd door J. Verdegem, [1922], 132p. 3de vermeerderde druk 1923. 158p. Online in DBNL. Autobiografisch. 6de druk 1940. 9de druk met inleidende teksten van Arthur de Bruyne en Eric Verstraete; verlucht met acht houtsneden van Frank-Ivo van Damme bij Danthe, Sint-Niklaas, 1980. XLVIII, 126 p., [8] bl. pl.

Proza. [S.n.], [s.l.], 1969-1973. 4 delen, 250p, 250p., 274p., 366p.. Druk: Ernest van Aelst, Maastricht.

naar boven

Vertalingen

Wies Moens verzorgde vertalingen van werken van onder meer G.K.Chesterton, Friedrich Hölderlin, Molière, Anton Wildgans, Henri Ghéon, F.J. Weinrich.

Zie de Wies Moens-collectie (KB) in de Koninklijke Bibliotheek Den Haag en de Wies Moens-collectie (EHC) in de Erfgoedbibliotheek Hedrik Conscience voor de daar aanwezige door Wies Moens verzorgde vertalingen.

Plus, onder het pseudoniem G.L. Dijkman:

Clemens Brentano. Het bitter lijden van onzen Heer Jezus Christus. Naar het verhaal van Anna-Catharina Emmerich. Uit het Duitsch vertaald door G.L. Dijkman , De Nederlandsche Boekhandel / Winants, Antwerpen / Heerlen, 1948. 344p.

Hugo Marti. Het kerkje van zeven wonderen. Uit het Duitsch vertaald door G.L. Dijkman, Winants, Heerlen, [1949]. 208p.

Friedrich Hölderlin. Hyperion, of de eremiet in Griekenland, 1797-1799. Vertaald door G.L. Dijkman. Wereldbibliotheek, Amsterdam [etc.], 1950. VI, 179p. Klassieke galerij nr. 53.

naar boven

Bloemlezingen:

Door Wies Moens samengestelde poëziebloemlezing

Das Flämische Kampfgedicht. Herausgegeben von Wies Moens. Gedichtübertragung von Adolf v. Hatzfeld. Eugen Diederichs Verlag, Jena (D), 1942. 99p. Flämische Schriften. Tekst in het Nederlands, met Duitse vertaling. Bloemlezing uit Vlaamse 'strijdpoëzie'.

Cyriel Verschaeve. Klein Verschaeve Brevier. Samengesteld en ingeleid door Wies Moens. Zeemeeuw, Brugge, 1944. 131p. Nast de handelseditie werden 6 exemplaren gedrukt op Hollandsch geschept pannekoek psper, genummerd I-VI.

Poëzie van Wies Moens is in deze bloemlezingen aangetroffen.

Van vijf moderne dichters. Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur, Amsterdam, 1922.
Nieuwe geluiden. Van Loghum Slaterus en Visser, Arnhem, 1924.
Nieuwe geluiden. Van Loghum Slaterus en Visser, Arnhem, 1925 (2e vermeerderde druk).
Nieuwe geluiden. Van Loghum Slaterus en Visser, Arnhem, 1927 (3e vermeerderde druk).
De Vlaamsche Jongeren van Gisteren en Heden. Leeslust/Lecturis, Antwerpen/Eindhoven, 1927.
Lyriek. Tjeenk Willink, Zwolle, 1928.
De Nederlandsche dichtkunst sinds 1880. Wolters, Groningen/Den Haag, 1929.

Prisma. De Waelburgh, Blaricum, 1930.
Kent uw dichters! Meulenhoff, Amsterdam, [1933].
Kinderland. Paul Brand's Uitgevers-bedrijf N.V., Hilversum, 1935.
Katholieke poëzie na 1900. Het Spectrum, Utrecht, [1936].
Ochtend-appèl. De Amsterdamsche Keurkamer, Amsterdam, 1936.

De Vlaamsche poëzie tussen 1918 en 1941. Kunstuitgeverij Pro Arte P.V.B.A., Diest, 1941.
Het lied der Geuzen. Lannoo, Tielt, 1942. 216p.
Gelaat der dichters. De Amsterdamsche Keurkamer, Amsterdam, 1944.

Facetten der Nederlandse poëzie. Nijgh & Van Ditmar, 's-Gravenhage, [1954].
Nieuwe griffels schone leien. Daamen N.V./De Sikkel, Den Haag/Antwerpen, 1954.
Nieuwe griffels schone leien. Daamen N.V./De Sikkel, Den Haag/Antwerpen, 1955 (2de herz. druk).
Nieuwe griffels schone leien. Daamen N.V./De Sikkel, Den Haag/Antwerpen, 1957 (4de herz. druk).
Nederlandse poëzie van de 20ste eeuw. Het Spectrum, Utrecht / Antwerpen, [1958].

Nieuwe griffels schone leien. Bert Bakker /Daamen/De Sikkel, Den Haag/Antwerpen, 1960 (5e herziene druk).
Dichters en gedichten. Malmberg, 's-Hertogenbosch, 1964.
Nieuwe griffels, schone leien. Bert Bakker/Daamen, Den Haag, 1969 (8ste herz. druk).

Nieuwe geluiden. Sijthoff, Leiden, 1970 (6e herziene druk).
Zu Gottes stiller Flut. Evangelische Verlagsanstalt, Berlin, 1972.
Groot Gezinsverzenboek. Lannoo, Tielt/Amsterdam, 1976.
Brevarium der Vlaamse lyriek. Elsevier Manteau, Brussel / Amsterdam, 1979.
Nieuw declamatorium. Standaard, Antwerpen/Amsterdam, 1979.
Spiegel van de Nederlandse poëzie. Meulenhoff, Amsterdam, 1979.

Vlaams leesboek. Lannoo, Tielt, 1986.

De Scheldestroom. Bosschaert, Brugge, 1990.
Groot verzenboek. Lannoo/Anthos, Tielt/Baarn, 1992 (5e herziene druk).
Maria. Contact, Amster dam/Antwerpen, 1993.
Groot verzenboek. Lannoo, Tielt, 1998 (8e herziene druk).
Tussen droom en daad. Poëziecentrum, Gent, 1998.
Het evangelie volgens dichters. Lannoo/Atlas, Tielt/Amsterdam, 1999.

Komrij's Nederlandse poëzie van de 19de t/m de 21ste eeuw in 2000 en enige gedichten. Bert Bakker, Amsterdam, 2004.
Hotel New Flandres. Poëziecentrum, Gent, 2008.

naar boven

Bronnen

Afkortingen: KBr en KBDH - Koninklijke Bibliotheek Brussel resp. Den Haag; LR - Lectuur Repertorium; PCG en PCNL - Poëziecentrum Gent resp. Nederland; s.n. / s.l. / s.a. - sine nomine / loco / anno = zonder naam [van uitgeverij] / plaatsnaam / jaartal.

DBNL: Wies Moens
http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=moen007
Lectuur-Repertorium. Deel 2. A.S.K.B., Vlaamsche Boekcentrale/Nederland's Boekhuis, Antwerpen/Tilburg, 1953.
Lectuur Repertorium 1952-1966. Deel 2. A.S.K.B./Nederland's Boekhuis, Antwerpen/Tilburg, 1969.
Lectuur Repertorium 1967-1978. Deel 2. Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum/Katholiek Centrum voor Lectuurinformatie en Bibliotheekvoorziening, Den Haag/Antwerpen, 1981.
Els Van Damme. De 'volksverbonden' lyriek van Wies Moens. In: L. De Vos, Y. T’Sjoen en L. Stynen (red.). Verbrande schrijvers – culturele collaboratie in Vlaanderen 1933-1945. Academia Press, Gent, 2009. Blz. 71-91.
Luc de Bodt. Moens, Wies. Literair Gent.be, [13-04-2017].
http://literairgent.be/lexicon/auteurs/moens-wies/
Jan Venderickx. Wies Moens. Schrijversgewijs, 2016.
http://schrijversgewijs.be/schrijvers/moens-wies/

NN. De jonge Vlaamse dichter Wies Moens veroordeeld. De Tijd, 11-12-1920.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010529571:mpeg21:a0124
NN. Wies Moens in vrijheid. Algemeen Handelsblad, 05-03-1921.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010654655:mpeg21:a0125
Isidoor van Beughem. Wies Moens en zijn werk. Ons Volk Ontwaakt, 1921.
http://dighum.uantwerpen.be/cti/html/1921-00-00_vanbeughem.html
Over Moens' proces, straf en vrijlating zijn in april 2017 bij Delpher 98 artikelen in Nederlandse kranten uit 1920-1921 te traceren.

NN. Wies Moens ongesteld. De Telegraaf, 24-03-1930.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110570011:mpeg21:a0259
H. Kuitenbrouwer. Wies Moens herboren. Politieke poëzie. De Tijd, 10-11-1933.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010536013:mpeg21:a0067
NN. Naar een antisemietisch anti-clericaal eenheidfsfront. [Over 'ontslag' van Wies Moens uit Verdinaso]. Het Vaderland, 11-10-1934.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010015608:mpeg21:a0102

NN. Weekbladen. Over het anti-semitisme van Wies Moens. Het Vaderland, 05-11-1939.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010018728:mpeg21:a0164

NN. Duitsche en Vlaamsche schrijvers. Bijeenkomst te Brussel. [Bericht over bijeenkomst met de Duitse bestuurders van België, Duitse schrijvers die het 'Westelijk front' bezoeken en aantal Vlaamse auteurs: de dichters Cyriel Verschaeve, Philip de Pillecyn en Wies Moens en de toneelauteur Willem Putman. Algemeen Handelsblad, 27-07-1940.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010662336:mpeg21:a0110
NN. Bijeenkomst van Duitsche en Vlaamsche dichters. De Tijd, 27-07-1940.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010379836:mpeg21:a0022
Ad. Sassen. Laat ons als DIETSCHE mannen... Een antwoord aan "Hier Dinaso". De Weg. Nationaal Weekblad, 05-10-1940.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010310387:mpeg21:a0010
Dr. H. Bruch. Wij gedenken. [Lofzang op Wies Moens]. Nederlandsch Dagblad. Orgaan van het Nationaal Front, 07-12-1940.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011084021:mpeg21:a0114
NN. Boekenschouw. [Bespreking van een boek over Heel-Nedrland, waarin de recensent Wies Moens napraat: "Wij moeten lucht hebben en ruimte, de gansche ruimte van ons onverkorte (vet van ons) Dietstche vaderland." Met andere woorden: een pleidooi voor de annexatie van Frans Vlaanderen]. Agrarisch Nieuwsblad, 18-08-1941.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010892666:mpeg21:a0045
NN. Vlaanderen herdacht den Slag der Gulden Sporen. Groote rede van Wies Moens te Antwerpen. Het Nationale Dagblad, 14-07-1942.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011132622:mpeg21:a0018
Wies Moens. 'Teekenend voor den Germaanschen mensch...' Volk en Vaderland, 12-03-1943.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110529760:mpeg21:a0063
F.M.H. Kulturtage in Flanderd. [Over bijeenkomst in Antwerpen, met toespraken van Cyriel Verschaeve en Wies Moens. Deutsche Zeitung in den Niederlanden, 07-06-1943.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011120391:mpeg21:a0081
Albert Mähl. Lebensgefühl und Gestaltung. [Lang stuk, waarin Moens wordt opgevoerd als een van de belangrijkste Vlaamse dichters]. Deutsche Zeitung in den Niederlanden, 11-06-1943.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011120395:mpeg21:a0102
Wies Moens. 'Met U, mijn volk'. [Gedicht]. De Zwarte Soldaat. 06-01-1944.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010310626:mpeg21:a0016
Wies Moens. 'Ik heb gestreden'. [Gedicht]. Storm. Blad der Nederlandsche SS. 07-04-1944.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110529599:mpeg21:a0002
Piet van Rossem Jr. Flandria quo vadis? [II). ["Wij zijn oprecht verheugd te weten, dat Vlaamsche mannen als Cyriel Verschaeve, dr. August Borms, Wies Moens en nog vele anderen in veiligheid zijn. Doch het lot van andere vrienden is ons nog niet bekend. Er zijn in België 56.000 arrestaties verricht en voor velen vreezen wij het ergste." De Waag, 08-12-1944.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010311010:mpeg21:a0010

Loe Maas. Van het artistieke front. Granaatscherven en lichtkogels III. [Over zuivering der kunstenaars in België]. Veritas, 20-01-1945.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010452472:mpeg21:a0015
NN. Kunstnieuws in het kort. ["Over collaboratie bij Vlaamse auteurs]. Het Vrije Volk, 01-06-1945.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMNIOD05:000176796:mpeg21:a0012
AC [ Antoon Coolen?]. Stijn Streuvels. Over collabaratie onder Vlaamse auteurs, met heldere inleiding over het verschil tussen de Nederlandse en Belgische situatie]. De Vrije Kunstenaar, 17-11-1945.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010448828:mpeg21:a0016
NN. Doodstraf geëischt tegen Wies Moens. [Voor zijn activiteiten bij 'Zender Brussel']. De Tijd, 10-03-1947.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011201508:mpeg21:a0122
NN. Tragedie van Wies Moens. Voor hem bestond België niet. De Tijd, 11-03-1947.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011201509:mpeg21:a0071
NN. Hoe België het doet. Vijf doodstraffen bij de radio. Leeuwarder Courant, 19-05-1947.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010610022:mpeg21:a0013
NN. Veroordeeld tot doodstraf. Limburgsch Dagblad, 20-05-1947.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010415418:mpeg21:a0018
Emmanuel Laureys. De democratie schoot tekort. Geen verzetsliteratuur in Vlaanderen (slot). De Waarheid, 12-06-1947.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010852272:mpeg21:a0067
Paul Haimon. Poëzie-geschiedenis met schromelijke tekorten. Dichters van naam worden doodgezwegen. [Over studie van C.J. Kelk; Haimon noemt expliciet Moens]. Limburgsch Dagblad, 06-08-1948.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010416084:mpeg21:a0080
Paul Haimon. Poëzie nog actueel. Hebben de dichters nog enige invloed op het leven? [" Wie de dichter Wies Moens heeft horen spreken, weet voor zijn leven lang wat de macht van het woord van een dichterredenaar vermag."]. Limburgsch Dagblad, 06-08-1948.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010416116:mpeg21:a0083
NN. Wies Moens in ons land opgepakt. Het Vrije Volk, 12-11-1949.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010950247:mpeg21:a0023
NN. Wies Moens was in Limburg ondergedoken. ["Hij werkte in een drukkerij in Zuid-Limburg"]. Leeuwarder Courant, 14-11-1949.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010610783:mpeg21:a0017
P. Tragisch aspect. Leeuwarder Courant, 01-12-1949.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010610798:mpeg21:a0023

Pasquino. Gekkenhuis. [Over dubbele moraal in Nederland]. De Telegraaf, 10-01-1950.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110584782:mpeg21:a0143
NN. Wies Moens in vrijheid. De Tijd, 04-03-1950.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011199719:mpeg21:a0004
NN. Wies Moens (ter dood veroordeeld) op vrije voeten. De Waarheid, 04-03-1950.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010850954:mpeg21:a0008

Paul Haimon. Als een eik geworteld in de Dietse grond. [Over 80-jarige verjaardag van Stijn Streuvels, met verwijzing naar Wies Moens]. Limburgsch Dagblad, 06-10-1951.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010417500:mpeg21:a0125

Bert A.H. Dijks. Volksuniversiteit van Geleen ziet taak in herstructureringsbeleid van Limburg. Limburgs Dagblad, 05-10-1967.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010538677:mpeg21:a0325

NN. Dinsdag. [Radiogids. "Onder de titel Leven als een vlag brengt Spektakel (KRO, H'sum 2, 21.15) een door Jules Dister en Wiel Kusters samengesteld programma over de Vlaamse dichter en activist Wies Moens"]. NRC Handelsblad, 08-05-1980.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000026700:mpeg21:a0112
Jules Dister en Wiel Kusters. Leven als een vlag. Over Wies Moens, met fragmenten van zijn Zender Brussel-uitzendingen. KRO Spektakel, Hilversum 2, 21.15 uur.
Dister en Kusters maakten voor de toenmalige Regionale Omroep Zuid drie radioprogramma's over Moens en zijn invloed. Een compilatie daarvan is uitgezonden door de KRO.
http://in.beeldengeluid.nl/collectie/details/expressie/740060/false/true
NN. Dichter Wies Moens (ter dood veroordeeld) in Limburg overleden. Nieuwsblad van het Noorden, 06-02-1982.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011010330:mpeg21:a0381
Nabestaanden van Wies Moens. Rouwadvertentie. Limburgs Dagblad, 08-02-1982.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010570992:mpeg21:a0110
NN. Dichter Wies Moens (84) overleden. Leeuwarder Courant, 09-02-1982.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010621931:mpeg21:a0190
Paul Haimon. Markant dichter in conflict met de politiek. Wies Moens op 84-jarige leeftijd overleden. Limburgs Dagblad, 09-02-1982.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010570993:mpeg21:a0256
ANP. Eerbetoon bij begrafenis van dichter Wies Moens. [1500 aanwezigen, toespraak Anton van Wilderode]. NRC Handelsblad, 11-02-1982.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000028578:mpeg21:a0063
Margo Engelen. Optima. [Over aan artikel van Ad Fransen over de Wies Moens-protagonisten]. NRC Handelsblad, 10-12-1985.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000030145:mpeg21:a0116
Martin Ros. Boeken over het verdriet van België. [Over conflicten binnen de collaborerende groeperingen in België]. NRC Handelsblad, 03-01-1986.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000028775:mpeg21:a0059

NN. Nazi's. De Waarheid, 04-02-1987.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010471890:mpeg21:a0049
NN. Woordvoerster Auschwitz-Comité: "Herdenking Moens gelijk aan Rost van Tonningen". Limburgsch Dagblad, 05-02-1987.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010611183:mpeg21:a0283
NN. Burgemeester van Beek laat neo-nazi's toe. De Waarheid, 05-02-1987.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010471891:mpeg21:a0041
NN. Katholieke kerk open voor neo-fascistische manifestatie. Nieuw Israëlietisch Weekblad, 06-03-1987.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859452:mpeg21:a0069
NN. Veel protesten bij nazi-herdenking. De Telegraaf, 09-02-1987.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011207422:mpeg21:a0137
NN. Geen incidenten bij herdenking Wies Moens. Protesten bleven beperkt tot spreekkoren. Limburgs Dagblad, 09-02-1987.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010611186:mpeg21:a0011
NN. Vlaams Nationaal Jeugdverbond is van fascistisch kaliber. "We willen een zuiver ras, geen vermenging". Limburgsch Dagblad, 13-02-1987.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010611190:mpeg21:a0338
NN. Burgemeester wil herdenking Moens voortaan weren. Limburgs Dagblad, 06-03-1987.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010611208:mpeg21:a0064
NN. Burgemeester verbiedt herdenking Wies Moens. Ook bisschop wil geen jaardienst in kerk Neerbeek. Limburgs Dagblad, 12-08-1987.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010611623:mpeg21:a0208
NN. Verboden. [Verbod op demonstraties bij graf Moens te Neerbeek; op 8 februari 1987 zouden 100 Vlaamse sympathisanten daar gedemonstreerd hebben]. De Waarheid, 12-08-1987.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010472248:mpeg21:a0038
NN. Burgemeester Beek verbiedt herdenking Vlaamse nationalist. De Telegraaf, 12-08-1987.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011207577:mpeg21:a0114
Gijsbert van Es. 'Vlaamse Leeuwen' niet meer welkom om Moens te herdenken. NRC Handelsblad, 12-08-1987.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000028862:mpeg21:a0033
Ceciel Rieckert (red.). Neo-fascisme in België. [Item over de Moensherdenkingen]. KRO Brandpunt. Lengte: 08'.39''. 21.18 uur. 15-08-1987.
http://in.beeldengeluid.nl/collectie/details/expressie/212406/false/true
NN. Volksunie tegen Moens-uitzending van Brandpunt. Limburgsch Dagblad, 20-08-1987.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010611630:mpeg21:a0230
NN. Politie grijpt in bij Wies Moens-herdenking. Rake klappen in Neerbeek - twintig jongeren aangehouden. Limburgs Dagblad, 24-08-1987.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010611633:mpeg21:a0067
Frank van den Bogaard. Doodenklank. [Recensie over bundel Ferdinand Vercnocke, waarbij ook Moens ter sprake komt.]. NRC Handelsblad, 13-11-1987.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000028973:mpeg21:a0171
NN. Comité wil toch weer Moens-herdenking. In Neerbeek gebed voor omstreden dichter. Limburgs Dagblad, 07-02-1989.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010624179:mpeg21:a0206

Jeroen Brouwers. De smalle weg van Wies Moens. De Groene Amsterdammer, 05-03-1997.
https://www.groene.nl/artikel/de-smalle-weg-van-wies-moens
Pieter van Hees. Memoires Wies Moens. [Beschouwing over de persreacties op dit boek]. WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging, 1998. Jaargang 57, nr. 2.
http://www.wt.be/index.php/wt/article/view/5160

Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan Wies Moens bevinden zich in:

British Library, Londen
Cageweb, Gent
Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen
Groninger Archieven, Groningen
Koninklijke Bibliotheek, Brussel
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Letterenhuis Antwerpen
Letterkundig Museum, Den Haag
Poëziecentrum, Gent
Poëziecentrum Nederland, Nijmegen

naar boven

Deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:

Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

Webdesign Revan Barlas