versie: 03-04-2017 - redacteur: Bart FM Droog
Biografie | Dichtbundel |Bloemlezingen | Google | Bronnen

Jacques Idserda Geboren te: Loosdrecht, 08-07-1918 Gestorven te: Laren, 14-02-2007 Volledige naam: Jacques Cornelis Idserda Naamsvarianten: J.C. Idserda Pseudoniemen: - (Zelf?)portret uit Brugge, 1939.

Vertaler en dichter.

Een van de twee zonen van de Nederlandse kunstschilder Andre Idserda (1879-1952) en de Belgische kunstschilder Coba van der Lee (1893-1972). Hij was gehuwd met Els van der Schaaf. Dit huwelijk eindigde op 9 december 1948 in een echtscheiding. Mogelijk zijn ze daarna weer hertrouwd; na het overlijden van hun dochter Miarka in 1986 staan beiden als echtpaar vermeld in de rouwadvertentie.

De ouders van Jacques Idserda waren vanwege de Eerste Wereldoorlog uit België naar Nederland gevlucht. Na de oorlog keren ze terug naar Belgie, waar Jacques Idserda in Brussel de lagere school bezocht. Daarna kreeg hij onderricht aan het athenauem in Brugge en aan het gymnasium te Hilversum. In 1938 werd hij door Martien Beversluis bij De Nieuwe Gids geïntroduceerd.

In België begon Idserda's omroepcarrière bij het Nationale Instituut voor Radio-omroep (NIR, de latere BRT) in Brussel. Hij werkte daar als 'declamator'. De verdiensten waren niet genoeg om van te leven, waardoor hij zich gedwongen zag ook in een gespenfabriek te werken.

Vanaf 1939 werkt Idserda voor de VARA en de NCRV. Vanaf eind 1941 is hij omroeper bij de genazificeerde Nederlandsche Omroep. Naar eigen zeggen had hij daar gesolliciteerd om de Arbeits Einsatz te ontlopen. Hoe het ook zij: in 1944-1945 verscheen menig gedicht van hem in De Schouw, het tijdschrift van de Kultuurkamer.

naar boven

Wegens collaboratie krijgt hij na de bevrijding voor drie jaar een microfoonverbod opgelegd. Hij wordt 'luisterpost' (technicus) bij Radio Herrijzend Nederland en werkt een jaar bij het strijdkrachtenprogramma voor Nederlands-Indië.

Bij terugkomst in Nederland wordt Idserda in 1948 regisseur bij de Wereldomroep. Later is hij chef-omroeper, daarna verslaggever. Hij werkt mee aan talloze radio- en tv-producties van de KRO en de NCRV. Idserda verzorgt ook reportages over de Tour de France. Opvallend is een programma dat hij in 1962 maakt:

Voor de radio deed hij ook verslag van de dodenherdenking op de Dam, 4 mei 1964 en maakte hij een documentaire over concentratiekamp Mauthausen, die op 4 mei 1966 werd uitgezonden.

in 1974 publiceert Dick Verkijk het boek Radio Hilversum, 1940-1945. De omroep in de oorlog, waarin ook over Idserda's toenmalige werkzaamheden bericht wordt. In 1976 stopt Jacques Idserda 'om gezondheidsredenen' met werken voor de radio. Hij wijdde hij zich aan de schilderkunst. De laatste jaren van zijn leven woonde hij in het Rosa Spier Huis in Laren.

Jacques Idserda vertaalde kinderboeken uit het Pools en Tsjechisch. Hij was medewerker aan onder meer De Nieuwe Gids (1938-1939), De Gemeenschap (1940-1941), Groot Nederland (1944), De Schouw (1944-1945), Trotwaer (1970-1971) en Nieuw Vlaams Tijdschrift (1983).

naar boven

Dichtbundel:
[alleen werken van 6 of meer pagina's zijn opgenomen]

Brugge Gedichten Met teekeningen van André Idserda H. Cayman-Seynave, Brugge, 1939. 37p. Cultura Naast de titelpagina staat een portrettekening van een jongeman. De signatuur eronder lijkt eerder van Jacques Idserda te zijn dan van zijn vader André.

naar boven

Overige genres [= vertalingen]

Zie de Jacques Iserda-collectie, Koninklijke Biblotheek (Den Haag).

naar boven

Bloemlezingen:

Poëzie van Jacques Idserda is in deze bloemlezingen aangetroffen.

Moderne Nederlandsche religieuze lyriek. De Tijdstroom, Lochem, [1942]. 2de, vermeerderde druk.

naar boven

Bronnen

Afkortingen: KBr en KBDH - Koninklijke Bibliotheek Brussel resp. Den Haag; LR - Lectuur Repertorium; PCG en PCNL - Poëziecentrum Gent resp. Nederland; s.n. / s.l. / s.a. - sine nomine / loco / anno = zonder naam [van uitgeverij] / plaatsnaam / jaartal.

DBNL: Jacques Idserda
http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=idse001
NN. Jacques Idserda (1918-2017). Idserda Foundation, 2017.
http://www.idserdafoundation.nl/de-werken/jacques-idserda/
NN. Jacques Idserda. Beeld en Geluidwiki. [03-04-2017]
http://www.beeldengeluidwiki.nl/index.php/Jacques_Idserda

naar boven

NN. Overijsselsche dag van den Nederlandschen Omroep. Dagblad van het Oosten, 03-03-1942.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010312588:mpeg21:a0026
NN. Voordrachtkunst. Voordrachtmatinée door Jacques Idserda. De Gooi- en Eemlander, 10-12-1943.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010997168:mpeg21:a0044
Jacques Idserda. 'Schommellied' en 'Spelend lam'. [Gedichten].Groot Nederland, 15-04-1944. Blz. 177.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010326180:mpeg21:a0016
Jacques Idserda. 'In Memoriam'. [Gedicht]. De Schouw, 15-05-1944.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318141:mpeg21:a0013
Jacques Idserda. 'Kleine bespiegelingen'. [Gedicht]. De Schouw, 15-05-1944.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318141:mpeg21:a0019
Jacques Idserda. 'Regen'. [Gedicht]. De Schouw, 15-10-1944.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318146:mpeg21:a0006
Jacques Idserda. 'Strofen'. [Gedicht]. De Schouw, 01-01-1945.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318146:mpeg21:a0010
Jacques Idserda. 'Regen'. [Gedicht]. De Schouw, 15-10-1944.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318149:mpeg21:a0002
Jacques Idserda. 'Een rebel'. [Gedicht]. De Schouw, 15-11-1944.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318147:mpeg21:a0006
Jacques Idserda. 'Aan een van onze rivieren'. [Gedicht]. De Schouw, 15-12-1944.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318148:mpeg21:a0005
Jacques Idserda. 'Klein vers'. [Gedicht]. De Schouw, 01-01-1945.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318149:mpeg21:a0014
Jacques Idserda. 'Winter'. [Gedicht]. De Schouw, 01-01-1945.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318149:mpeg21:a0011

naar boven

NN. Wat biedt de radio? Radop Batavia. 'Gedichten door Jacques Isderda uit de bundel "Vergeefse vlucht." Het Dagblad [Batavia], 31-12-1947.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010896006:mpeg21:a0084
NN. Echtscheidingen. Nederlandsche Staatscourant, 27-01-1949.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000181765:mpeg21:a0009
Lectuur-Repertorium. Deel 2. A.S.K.B., Vlaamsche Boekcentrale/Nederland's Boekhuis, Antwerpen/Tilburg, 1953.
Stan Huygens. Oude schildersliefde. [Opening expositie Jacques Idserda door Gabriël Smit]. De Telegraaf, 08-03-1957.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110587407:mpeg21:a0137
NN. NTS-reportage indrukwekkend. Het Vrije Volk, 05-05-1962.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010953830:mpeg21:a0227
NN. Radio. Dodenherdenking. Nieuwsblad van het Noorden, 02-05-1964.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010676135:mpeg21:a0261
NN. Nationaal programma op 4 mei. [o.a. over radioprogramma van Idserda over KZ Mauthausen]. Limburgs Dagblad, 26-04-1966.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010526606:mpeg21:a0176

naar boven

NN. 'Weer of geen weer' met gedichten van Idserda. Nieuwsblad van het Noorden, 24-12-1971.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011016224:mpeg21:a0322
Dick Verkijk. Radio Hilversum, 1940-1945. De omroep in de oorlog. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1974. 825 p., [16] p. pl.
NN. Boek Dick Verkijk nu officieel gepresenteerd. Leeuwarder Courant, 07-05-1974.
(...)"Verkijk: "En wat al die namen in het boek betreft: „Ik heb ze niet gezocht, ik heb ze gevonden." Reacties van in het boek genoemde personen zijn er nu al verscheidene bij Verkijk binnengekomen. Verkijk: „Er was iemand die me met een proces dreigde als hij in het boek genoemd zou worden. Ik hem toen meegedeeld dat ik slechts het puntje van de ijsberg had vermeld, maar dat er veel meer over die man uit het boek gelaten was. Ik heb nadien niets meer gehoord. Ik wacht maar af."(...) Het is niet bekend of Verkijk hiermee op Idserda doelde; dit geeft echter wel aan wat het effect van het boek was op de mensen die erin genoemd werden.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010619633:mpeg21:a0140

Lectuur Repertorium 1967-1978. Deel 2. Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum/Katholiek Centrum voor Lectuurinformatie en Bibliotheekvoorziening, Den Haag/Antwerpen, 1981.
Families Heybroek en Idserda. Rouwadvertentie. De Telegraaf, 17-04-1986.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011207173:mpeg21:a0303
Frank van den Bogaard. Een stoottroep in de letteren. 'Groot Nederland', de SS en de Nederlandse literatuur (1942-1944). Stichting Bibliographia Neerlandica, 's-Gravenhage, 1987. Blz. 103.

Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan Jacques Idserda bevinden zich in:

Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Letterenhuis Antwerpen
Literatuurmuseum, Den Haag
NIOD, Amsterdam
Poëziecentrum, Gent

NB: Jacques Idserda genoemd in Adriaan Venema's 'Schrijvers, uitgevers en hun collaboratie' (5 delen, 1988-1992) en in artikelen die verschenen naar aanleiding van Venema's boeken. Gezien de algehele onbetrouwbaarheid van Venema's werk is voor dit lemma geen gebruik gemaakt van 'Schrijvers, uitgevers en hun collaboratie' of ervan afgeleid materiaal. Zie: Onbetrouwbare bronnen.

naar boven

  Deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:



Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

© De Nederlandse Poëzie Encyclopedie, 2017