Robert Franquinet - Nederlandse Poëzie Encyclopedie

versie: 24-11-2015 - redacteuren: Bart FM Droog & Jurgen Eissink
Biografie | Dichtbundels |Bloemlezingen | Google | Bronnen

Robert Franquinet

Geboren te:
Amby, 05-06-1915
Gestorven te:
Maastricht, 30-05-1979
Volledige naam:
Robert Marie Philomain Joseph Franquinet
Naamsvarianten:
Robert Franquinet; Rob Franquinet;
R. Franquinet; R.M.P.J. Franquinet
Pseudoniemen:
d'E.; d'Ensival; Theophilos Hègeso;
Panaït Xytheris

Robert Franquinet, circa 1945
Bron: Lectuur Repertorium, 1952

Dichter, prozaïst, essayist, kunstschilder, journalist en bloemlezer. Afkomstig uit een gegoede Limburgse familie, die zich ook Franquinet d'Ensival noemde. Hij was een neef van rechter/piloot/publicist Mr. Edmond Franquinet (1896-1974), wiens bekende Jules Verne-biografie (1942) hij illustreerde. Robert Franquinet overleefde een jaar gevangenschap in Polizeigefängnis Haaren (1942-1943).

Boven: verslag van een literaire avond die op zaterdagavond 31 januari 1942 ge-houden werd in de Redoute te Maastricht. Met Jan Engelman - die inviel voor Bertus Aafjes, Franquinet, Haimon, Destinow
(onder zijn eigen naam Jos Viegen) en Loe Maas.

Robert Franquinet stelde in 1936 (op 20-jarige leeftijd) de bloemlezing Nieuwere klanken samen, een bloemlezing uit het werk van voornamelijk jong-katholieke dichters, die grotendeels uit Vlaanderen, Noord-Brabant en Limburg afkomstig waren.

Foto: Rob Franquinet, c. 1936
Bron: Nieuwere klanken, 1936

Hij vormde met de dichters Paul Haimon en Ilja Destinow, de prozaïst Jehan Kuypers, de kunstschilders Jan Hul en René Smeets en de musicus Jean Huysmans in 1937 de redactie van het 'Kultureel Maandblad voor het Zuiden' Schalmei.

Met Paul Haimon en Ilja Destinow trad hij in de jaren dertig en veertig met enige regelmaat op bij literaire avonden.

Franquinet werd op 11 november 1942 samen met zijn neef Edgar Groutars gearresteerd, wegens het helpen onderduiken van de halfjoodse ir. Willy Leek. Ze werden opgesloten in Polizeigefängnis Haaren, een dependance van het 'Oranjehotel' Scheveningen, in het groot-seminarie te Haaren. Daar was ook het bekende gijzelaarskamp in ondergebracht. Op 22 oktober 1943 worden hij en zijn neef vrijgelaten. Later zal hij ervaringen van zijn verblijf in Haaren verwerken in de roman Drijfzand (1977).

Robert Franquinet was een temperamentvol, bij vlagen onredelijk man:

(...)
Het begin van de bespreking van zijn bundel Zwarte Verzen, in Veritas, zaterdag 14 oktober 1944, door F.A. Brunklaus. http://resources3.kb.nl/010415000/pdf/DDD_010419300.pdf

In september/oktober publiceerde Franquinet iets in de Limburgse editie van Het Parool dat voor veel beroering zorgde. Wat precies is (nog) onbekend - in bovenstaande artikel wordt eraan gerefereerd. Hij deed dit onder het pseudoniem d'Ensival. Een verkorte versie hiervan, 'd'E', gebruikte hij bij andere Paroolpublicaties.

Eind april/begin mei 1945 werd Franquinet bij Het Parool ontslagen. Dit nadat hij dirigent Hein Jordans (door Franquinet consequent 'Heinz' genoemd) onterecht van collaboratie had beschuldigd.

Rond 1950 publiceerde hij romans bij Van Oorschot en Lannoo.

Robert Franquinet, c.1954 over De Vijftigers: "In de nieuwe 'Atonale' poësie wekken de uit hun functie gerukte dingen de schijn een chaos te scheppen; het tegendeel is waar: de architectuur van het vers wordt veel evidenter. Niets lijkt mij minder verward of incoherent dan de poësie die Simon Vinkenoog in zijn bloemlezing te zamen bracht. Het autonoom verband der dingen krijgt in de jongere Nederlandse poësie een kracht, zo direct, zo kwetsend, zo bevrijdend, zo manifesterend, zo extasiërend ook als we zelden of nooit in onze poësie hebben gekend. Het recht der onredelijkheid is een eerste vereiste der poëtiek. Die onredelijkheid uitbuiten blijft altijd een experiment."

(Uit R. Franquinet, ‘Experiment of bewustzijn’, Roeping 29 (1953-54), pp. 644-651, geciteerd in R.L.K. Fokkema. Het komplot der Vijftigers, De Bezige Bij, Amsterdam, 1979; http://www.dbnl.org/tekst/fokk008komp01_01/index.php ).

Na 1956 publiceerde hij vooral proza. Ook was hij actief als beeldend kunstenaar. Hij was jarenlang woonachtig in Frankrijk, waar hij werkte voor diverse culturele diensten. In de jaren zeventig keerde hij terug naar Limburg, waar hij kunstredacteur bij het Limburgs Dagblad werd.

Links: Limburgsch Dagblad, 16-11-1945.

Over Amsterdamse dichtersavond in Heerlen, met Ed. Hoornik, Bertus Aafjes en Gerard den Brabander en een Limburgse dichtersavond in Amsterdam, met Jacq. Schreurs, Robert Franquinet en Paul Haimon.

Robert Franquinet werkte o.a. mee aan:

André Fernaud. Unteilbares Teil. Deutsch von Paul Pörtner. Holländisch von Robert Franquinet. Mit sechs Lithographien von Karel Appel. Verlag Galerie der Spiegel, [?], 1957. 126p. Dit werk was anno 2012 te koop voor € 3850,-.

In 1964 vond de Amerikaanse kunstbeurs The 1964 Pittsburgh International Exhibition of Contemporary Painting and Sculpture plaats. De Nederlandse deelnemers waren Karel Appel, Gerrit Brenner, Corneille, Reinder Juurt Draijer, Robert Franquinet, Lucebert, Friso ten Holt, Bram van Velde, Jaap Wagemaker en Co Westerik. De Belgen die aldaar exposeerden waren Pierre Alechinsky, Jan Burssens, Pierre Caille, Paul Delvaux, Roel D'Haese, Octave Landuyt, Rene Magritte, Pol Mara, Marc Mendelson, Raoul Ubac, Jef Verheyen, Pierre Vlerick en Maurice Wyckaert.

Van zijn sterk autobiografisch getinte roman Drijfzand (1977) verschenen drie drukken.

Medewerker aan o.a. Forum, Groot Nederland (1940), Overtocht en Criterium (1948).

Over Robert Franquinet

Ed. Hoornik. Studies over jonge dichters. Stols, Rijswijk, 1940. Over Pierre Kemp, Maurice Gilliams, Gerrit Achterberg, M. Mok, Jac. van Hattem, Gerard den Brabander, H.A. Gomperts, Adriaan Morriën, Robert Franquinet, R. van Lier, Eric van der Steen, A. Marja, Theo van Baaren.
Drs. René Cornips. Doctoraalscriptie [vóór 1985].

terug naar boven

Dichtbundels:

[Als de naam op de titelpagina anders is dan 'Robert Franquinet' staat de naamsvariant vermeld]
Afkortingen: KBr - Koninklijke Bibliotheek Brussel; KBDH - Koninklijke Bibliotheek Den Haag; LR - Lectuur Repertorium; PCG - Poëziecentrum Gent; PCNL - Poëziecentrum Nederland

Het vroege uur. Verzen van Rob. Franquinet. Drukkerij De Nieuwe Mijnstreek, Beek (L), 1933. Omvang: 43 p. Druk: Drukkerij De Nieuwe Mijnstreek L. Hoppers & Zonen. - Omslag met ill. - Oplage 150 genummerde ex. op geratineerd houtvrij velijn tekstpapier Beets.

Milde Aarde. Verzen van Rob. Franquinet. [s.n.], [s.l.], [1935]. 32p. Oplage 75 ex.

Van gulden vlinders. Door Rob Franquinet. Veldeke, Maastricht, 1936. 19p. Drukker: Hoppers, Beek (L).

Gracilis. Opus 13. Je m'enfiche de la "Doctrine Littéraire", Paris, [1937]. 113p. Illustratie: [24] p. Drukker: De Nieuwe Mijnstreek, Beek (L).

In memoriam Maurice Ravel. Gedicht door R. Franquinet. A.A.M. Stols, Maastricht/Brussel, 1938. Omvang: 16 p. Druk: Boosten & Stols. Letter: Lutetia. Initialen door R. Franquinet. Ill. door R. Franquinet: lijncliché. Omslag met ill. in groen. Oplage: 150 genummerde ex. op Tekst van G.H. Bührmann. (Van Dijk, nr. 422). Opgedragen aan Joseph Maurice Ravel (1875-1937).

Gekapseisde boot. Eenhoorn, Mechelen, 1939. 19p. De bladen voor de poëzie. Jaargang 3 nr. 13.

Andrianoer en Fatima's heimwee. Gedicht. A.A.M. Stols, Maastricht/Brussel, 1939. 31p. Druk: Boosten & Stols. Uitgeversmerk A.A.M. Stols in goud op voorplat. Omslagtekening van R. Franquinet. Letter: Lutetia. Oplage: 250 exx. (Van Dijk, nr. 450).

Boven puin en asch. [Ill. door Edmond Bellefroid]. Publiciteitsbureau Veldeke, Maastricht, [1941]. 48p. Oplage 150 exemplaren.

Charaksis. Vertaald uit het Grieksch [= oorspronkelijk gedicht. Met een tekening door de dichter]. Argonautenpers [Maarten N. Engelman], [Maastricht], 1940 [=1944]. 16p. Oplage 12 genummerde ex. Clandestien. De Jong nr. 142.

Een najaar. Zeven verzen. [met 7 penseelteekeningen van Edmond Bellefroid]. J.W. Veltman, Maastricht, [1944]. Omvang: 34 p. Oplage 55 ex., waarvan 40 in particulieren omloop gesigneerd door dichter en illustrator. Een zeer beperkt aantal werd handgekleurd. Clandestien. De Jong nr. 275.

De laatste dageraad. Verzen. Winants, Heerlen, [1946]. Omvang: 25 p. Opl.: 300 genummerde ex.

Charaksis. Gedichten. A.A.M. Stols, 's-Gravenhage, 1946. Omvang: 35 p. Opl.: 1000 ex. Drukker: Boosten en Stols, Maastricht.

De wijnstok in de sintels. Winants, Heerlen, [1948]. Omvang: 44 p. Opl.: 125 genummerde ex. Bevat: 1: De wijnstok in de sintels. - 2: Aan de twijg van Jesse. - 3: De fuga's der windstreken.

Een oogappel voor rhythmestoringen en struwelen. Argonautenpers. Maastricht, 1949.

Figuratief overschot. Winants, Heerlen, [1953]. 31p. Keuze uit de gedichten geschreven te Parijs tussen de jaren 1948-1953.

Uchtendverzen. ? [voor 1953]. Gesignaleerd in LR

De vogelaar. Zuid Nederlandse cahiers nr. 1. [De Beuk], [Amsterdam], 1956. Omvang: 32 p.

Vreemdeling overal. Publ. Inter. Poët., [Maastricht], [1970 of 1971]. ca. 71p.; omslag met flappen.

terug naar boven

In de bloemlezingen:

Door Robert Franquinet (mede-)samengeslde bloemlezingen:

Nieuwere klanken. Van de jongste lichting in Nederland en Vlaanderen. Samengesteld en ingeleid door Rob. Franquinet. N.V. Leiter-Nypels, Maastricht, MCMXXXVI [1936]. Omvang 113 p. Verscheen juni 1936.

Passieboek van Limburgsche letterkundigen. Door Robert Franquinet en Paul Haimon. Met penteekeningen van Hubert Levigne en Jan Hul. Van Aelst, Maastricht [etc.], 1938. Omvang: 92 p. Dit werk bevat proza en poëzie.

Poëzie van Rob Franquinet is o.a. in deze bloemlezingen aangetroffen. De complete titels, namen van samenstellers etc. zullen t.z.t. op de desbetreffende jaarlijsten te traceren zijn.

Nieuwere klanken. N.V. Leiter-Nypels, Maastricht, 1936.

Dichters van dezen tijd. Van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1941 (14de herziene druk).
Katholieke poëzie na 1880. Van Dishoeck, Bussum, 1942.
Moderne Nederlandsche religieuze lyriek, De Tijdstroom, Lochem, [1942], 2de herziene druk.
Twee recht, twee averecht. De Driehoek, 's-Graveland, [1942].
Edmond Bellefroid 50 jaar. [Eigen beheer], [Maastricht], [1943].
Van Maas tot Schelde. De Koepel, Nijmegen, [1944].
Dichters van dezen tijd. Van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1947 (15de herziene druk).

Dichters van dezen tijd. Van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1950 (17de herz. druk).
Dichters van dezen tijd. Van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1951 (18de [herz. druk).
Dichters van dezen tijd. Van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1954. (19de herz. druk).
Spiegel van de Nederlandse poëzie. Dl. 3: 1940-1955, Meulenhoff, Amsterdam, 1954.
Poëtisch akkoord. A.W. Bruna & Zoon, Utrecht, 1956.
Spiegel van de Nederlandse poëzie door alle eeuwen. Dl. 3: 1940-1957. Meulenhoff, Amsterdam, 1957 (herziene 2e herziene druk).
Nederlandse poëzie van de 20ste eeuw. Het Spectrum, Utrecht / Antwerpen, [1958].

Spiegel van de Nederlands poëzie 4. De hedendaagse dichters. Meulenhoff, Amsterdam, 1968.

Poëziebrevier. De Fontein, Baarn, 1981.

terug naar boven

bronnen

DBNL: Robert Franquinet
Piet Calis. Het ondergronds verwachten. Schrijvers en tijdschriften tussen 1941 en 1945. Meulenhoff, Amsterdam 1989.
http://www.dbnl.org/tekst/cali002onde01_01/cali002onde01_01_0008.php
Oprichting Schalmei. Algemeen Handelsblad, 28-03-1937
Hans van Dijk. Henri Hermans (1883-1947): de grondlegger van het Limburgs muziekleven. Verloren, Hilversum, 2002, blz. 135.
Ed. Hoornik en A.A.M. Stols. 'Geld verdienen zal ik er nooit aan'. Briefwisseling Ed. Hoornik en A.A.M. Stols, 1938-1954. Bezorgd door Anky Hilgersom. DBNL/Letterkundig Museum, Leiden/Den Haag, 2007 [Franquinet wordt hierin meermaals genoemd].
Integraal op: http://www.dbnl.org/tekst/hoor009ahil01_01/hoor009ahil01_01.pdf
Jan van Lieshout. Het Hannibalspiel. Het sinistere spel tijdens de Tweede Wereldoorlog van de contraspionagedienst der Kriegsmarine, dat leidde tot de ondergang van een Nederlands-Belgische verzetsdieëenheid. Van Holkema & Warendorf, Bussum, 1980. (blz. 261, 262, 270 en 295).
Maurits Uyldert. 'Over jonge dichters'. Algemeen Handelsblad, 06-10-1940.
Lectuur-Repertorium. Deel 1. A.S.K.B., Vlaamsche Boekcentrale/Nederland's Boekhuis, Antwerpen/Tilburg, 1952.
Lectuur Repertorium 1952-1966. Deel 1. A.S.K.B./Nederland's Boekhuis, Antwerpen/Tilburg, 1968.
Lectuur Repertorium 1967-1978. Deel 1. Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum/Katholiek Centrum voor Lectuurinformatie en Bibliotheekvoorziening, Den Haag/Antwerpen, 1980.
Biografie Instituut Groningen. Nationaal Pseudoniemen Archief
NIOD: www.buchenwald.nl
Stiftung Gedenkstätten Buchenwald und Mittelbau Dora: www.buchenwald.de

Boeken en brieven van, over en/of aan [naam dichter] bevinden zich in:
British Library, Londen
Koninklijke Bibliotheek, Brussel
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Letterenhuis Antwerpen
Letterkundig Museum, Den Haag
Poëziecentrum Gent
Poëziecentrum Nederland

terug naar boven

deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:
Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

Webdesign Revan Barlas